Budownictwo społeczne jest jedną z opcji budownictwa mieszkaniowego, realizowaną obecnie przez kilka podmiotów, np. Towarzystwo Budownictwa Społecznego, które funkcjonuje związku z powołaniem ustawy z dn. 26. października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.
Na czym polega budownictwo społeczne?
Mieszkania budowane w ramach budownictwa społecznego są rozwiązaniem dla mniej zamożnej części społeczeństwa, która nie może pozwolić sobie na zakup własnej nieruchomości czy wynajmowanie mieszkania od prywatnego właściciela. Określane są one mianem czynszowych. Realizacja odbywa się dzięki kredytom z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. Najczęściej kredyt pokrywa 70% kosztów inwestycji, a reszta pochodzi od osób prywatnych. Natomiast czynsz płacony przez lokatorów pozwala częściowo spłacać zaciągnięty kredyt, którego oprocentowanie wynosi 50% stopy redyskonta weksli NBP, a więc jest to najtańsza opcja na rynku i dostępna jedynie na finansowanie budownictwa mieszkaniowego.
Współrealizacja lub współfinansowanie odbywa się z udziałem partycypanta, czyli osoby fizycznej posiadającej pewne środki własne. Partycypant nie zyskuje prawa własnościowego do danego mieszkania, a jedynie możliwość wskazania najemcy. Określa się to mianem prawa partycypanta. Co ważne, wskazanie najemców jest prawem dziedzicznym oraz zbywalnym, czyli po prostu można sprzedać je na rynku wtórnym dowolnej osobie. Zgodnie z założeniem TBS partycypantami mogą być:
- rodzice, którzy chcą przeznaczyć nieruchomość dla swoich dzieci;
- pracodawcy poszukujący mieszkań dla swoich przyszłych lub obecnych pracowników, np. w ramach funduszu socjalnego;
- właściciele prywatnych nieruchomości – w celu zwolnienia mieszkań w swoim budynku i przeniesienia najemców do lokali w TBS;
- gmina, która potrzebuje nowych mieszkań socjalnych.
Najemca, który podpisuje umowę z TBS, musi posiadać określony dochód, nie większy niż 1,3 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w określonym województwie. Dochód dotyczy całego gospodarstwa domowego. Ze względu na liczbę osób w danym gospodarstwie dolicza się bonifikatę w wysokości 20% dla gospodarstwa jednoosobowego, a 80% dla 2-osobowego. Kolejne 40% dodaje się za każdą następną osobę w gospodarstwie. Istotnym wymogiem jest brak posiadania tytułu prawnego do innego mieszkania w tej samej miejscowości przez najemcę lub współlokatora.