Zaloguj się
fot.: Andrea Piacquadio/pexels.com
W Polsce sporo osób między 25. a 34. rokiem życia mieszka wciąż z rodzicami i w jakimś stopniu zależy od nich ekonomicznie. W 2022 w sytuacji takiej był co trzeci człowiek w omawianej grupie wiekowej. Co ciekawe w porównaniu z danymi z 2018 grupa ta zmniejszyła się w 4 lata o ponad 15%. Warto też podkreślić, że aż 63% gniazdowników, czyli młodych ludzi mieszkających w domu rodzinnym, pracuje. Przyjrzyjmy się bliżej tego typu osobom na podstawie danych demograficznych sprzed dwóch lat.
| W Polsce w 2022 roku, co trzeci młody dorosły w wieku 25-34 lata nadal mieszkał z rodzicami i często zależał od nich ekonomicznie. Liczba gniazdowników spadła o 15% w porównaniu do 2018 roku. |
Gniazdowanie, czyli co?
Gniazdowanie to w polskiej demografii pojęcie stosunkowo nowe. Oznacza zjawisko późnego usamodzielniania się dorosłych dzieci. Cześć z nich z różnych przyczyn nigdy nie decyduje się zamieszkać samodzielnie. Dane, które poznamy w tym tekście, zaczerpnięto z raportu GUS pod tytułem „Pokolenie gniazdowników w Polsce”. Główny cel analizy to uzyskanie pełnego obrazu tego zjawiska społecznego. Źródłem prezentowanych informacji są rejestry administracyjne, na podstawie których opracowano wykaz ludności wraz z przypisanym adresem zamieszkania.
Gniazdownik to, według GUS, osoba między 25 a 34 rokiem życia, która nie założyła rodziny i wciąż mieszka z rodzicami. Często też przynajmniej po części zależy od nich ekonomicznie, choć jak wspominałam, większość gniazdowników to osoby aktywne na rynku pracy.
W 2022 około 1,7 miliona Polaków w wieku 25–34 lata mieszkało z rodzicami i nie założyło własnej rodziny. To, ile konkretnie młodych ludzi wciąż mieszkało w domu rodzinnym, zależało od regionu. W województwie świętokrzyskim było ich najwięcej, bo aż 41%. Na Mazowszu czy Pomorzu odsetek ten nie przekraczał 30%. Co ciekawe większa koncentracja gniazdowników występowała we wschodniej Polsce. Gmin, w których odsetek osób dorosłych mieszkających z rodzicami wynosił co najmniej 50%, było w Polsce 19, z czego 10 należało do województwa podlaskiego. Gdy spojrzymy na mapę największych miast, w czołówce jeśli chodzi o procent gniazdowników były Katowice (36%) i Olsztyn (32%). We Wrocławiu 18% młodych ludzi w wieku 25-34 mieszkało w domu rodzinnym.
Gniazdownicy – wykształcenie i praca
Populacja gniazdowników jest zróżnicowana pod kątem płci. W 2022 63% tej grupy stanowili mężczyźni, wobec 37% kobiet. Prócz tego aż 55% młodych ludzi w takiej sytuacji mieszkało w miastach. Co ciekawe, tylko nieco ponad 6,6% osób mieszkających w domu rodzinnym studiowało lub uczyło się. Im starsi gniazdownicy, tym odsetek jednostek aktywnych edukacyjnie wśród nich się zmniejsza. W grupie 25-latków jest to 19%, podczas gdy wśród ludzi, którzy skończyli 34 lata, to tylko 2%. Warto zauważyć, że mężczyźni – gniazdownicy podejmowali naukę częściej od kobiet w podobnej sytuacji. Mimo to w 2022 to gniazdowniczki były lepiej wykształcone. Ponad połowa z nich – 52% posiadała wykształcenie wyższe. Wśród mężczyzn odsetek ten zatrzymał się na 25%.
Jak wspominałam w 2022 większość gniazdowników, czyli 63% całej grupy, pracowało zawodowo, 6% było bezrobotnych, natomiast 31% biernych zawodowo. Wśród osób mieszkających z rodzicami 65% mężczyzn miało pracę, a poszukiwało jej 7%, natomiast wśród kobiet było to odpowiednio: 60% i 6%.
Gdy przeglądamy dane wykorzystane w analizie, łatwo zauważyć, że w 2022 większa aktywność zawodowa charakteryzowała gniazdowników w wieku 27–29 lat. W tej grupie wiekowej pracowały 2 na 3 osoby mieszkające z rodzicami. Dwa lata temu wśród gniazdowników bez pracy najczęściej pozostawali 25 i 34-latkowie, czyli osoby w na granicach analizowanego wieku. Było ich odpowiednio 43 i 41%. Co ważne osoby mieszkające z rodzicami, które kontynuowały naukę w większości również pracowały. Łączenie tych aktywności dotyczyło aż 60% gniazdowników.
Poziom aktywności ekonomicznej wśród ludzi w omawianej grupie wiekowej mieszkających z rodzicami jest zróżnicowany w zależności od regionu. Najwięcej pracujących gniazdowników znajdziemy w województwach łódzkim i mazowieckim. W tych regionach pracuje zawodowo ponad 67% tej grupy. Wyraźnie mniej aktywni ekonomicznie są gniazdownicy z Podkarpacia, gdzie jest ich powyżej 8%. Zdecydowanie najgorsze wyniki pod tym kątem osiąga jednak województwo warmińsko-mazurskie. Nieaktywnych zawodowo jest tam ponad 37% gniazdowników.
Co ciekawe w 2022 udział osób pracujących wśród gniazdowników mieszkających na wsi był wyższy niż wśród mieszkańców miast i zatrzymał się na 67%.
Sprawdź, co o mieszkaniu z rodzicami myślą uczestnicy naszej sondy ulicznej
Zobacz wideo
Co jeszcze warto wiedzieć o tej grupie?
Liczba gniazdowników z grupą inwalidzką na koniec 2022 r. wyniosła 102 tysiące, czyli niecałe 6% całej grupy. Ich odsetek rósł wraz z wiekiem. Wśród 25 latków było ich w 2022 4,4%, ale wśród osób, które skończyły 34 lata wynosił już niemal 8%.
Najwięcej młodych osób niepełnosprawnych mieszkało w województwie świętokrzyskim. W tym regionie było ich 7,4% całej populacji. Najmniej osób z grupą inwalidzką mieszkało w domu rodzinnym w województwie małopolskim. Wartość ta wynosiła w tym miejscu tylko nieco ponad 5%.
Warto wspomnieć, że co piąty gniazdownik miał rodzica z orzeczeniem o niepełnosprawności. Częściej problemy ze zdrowiem dotyczyły matek niż ojców. Z przynajmniej jednym rodzicem, będącym osobą niepełnosprawną, mieszkało 20,4% młodych mężczyzn i 18,5% kobiet gniazdowników. W 2022 najwyższy odsetek osób mieszkających z co najmniej jednym rodzicem z niepełnosprawnością zarejestrowano w województwie: lubuskim i było to 30%.
Jak widać przewlekłe problemy ze zdrowiem są jedną z ważnych przyczyn decyzji o tym, że dorosłe dzieci zostają w domu. Bardzo często wpływają na to również kwestie ekonomiczne.
Źródło danych i grafik: GUS "Pokolenie gniazdowników w Polsce"
Chcesz być na bieżąco?
Dołącz do newslettera
Niniejsze opracowanie ma jedynie charakter informacyjny. Jego treść nie stanowi porady prawnej, podatkowej, finansowej czy z zakresu obrotu nieruchomościami. W celu uzyskania profesjonalnego wsparcia, skonsultuj się ze specjalistą: https://www.nieruchomosci-online.pl/agenci.html
Michalina Janyszek - Specjalistka od nieruchomości z mocno humanistycznym zacięciem. Jako polonistka z wykształcenia, a z powołania poetka oraz tłumaczka, doskonale operuje słowem, co wykorzystuje do popularyzowania branżowej wiedzy.
