Zastanawiasz się, dlaczego po raz kolejny wzrosła rata twojego kredytu na mieszkanie? Żeby zrozumieć jak ustalany jest koszt kredytu, musisz zapoznać się z parametrem nazywanym WIBOR. Stawka referencyjna WIBOR ma zmienną wartość i służy bankowi do wyliczenia tego, ile co miesiąc uiścisz w ramach spłaty zaciągniętej pożyczki.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest WIBOR?

• Kto i jak ustala wysokość WIBOR-u?

• Jak stopy procentowe wpływają na WIBOR?

• Dlaczego Rada Polityki Pieniężnej podnosi stopy procentowe?

• Jak WIBOR wpływa na koszt kredytu?

• Czym zostanie zastąpiony WIBOR?

Co to jest WIBOR?

Tak naprawdę to, ile klient płaci za pożyczkę, zależy od wewnętrznych rozliczeń między bankami. Nazwa WIBOR jest skrótem od Warsaw Interbank Offered Rate. Wskaźnik ten ma znaczenie dla całego polskiego systemu finansowego, ponieważ określa on wysokość oprocentowania pożyczek udzielanych sobie nawzajem przez banki komercyjne.

WIBOR jest ściśle powiązany ze stopami procentowymi. W praktyce przekonał się o tym każdy kredytobiorca, któremu wzrosła miesięczna rata, gdy Rada Polityki Pieniężnej podniosła stopy procentowe. Aby zrozumieć to powiązanie, najpierw musimy się przyjrzeć, jak jest ustalana wysokość WIBOR-u.

Jak jest ustalana wysokość WIBOR-u?

Administratorem fixingu WIBOR, czyli procesu ustalania poziomu WIBOR-u i rozpowszechniania informacji o nim, jest GPW Benchmark S.A.. W procesie ustalania wysokości wskaźnika WIBOR bierze udział 10 największych banków krajowych, nazywanych dilerami rynku pieniężnego. Banki każdego dnia roboczego o godzinie 11 ujawniają informację o stawkach, na których będą udzielać pożyczek innym bankom (deklarowana cena sprzedaży pieniądza). Ze stawek tych wyliczana jest średnia arytmetyczna i ona właśnie staje się obowiązującym WIBOR-em.

W celu lepszego wyważenia stawki, administrator odrzuca 4 skrajne wartości (po dwie z góry i z dołu), gdy zgłoszono nie mniej niż 10 kwotowań, 2 skrajne wartości przy 8 i 9 kwotowaniach oraz nie odrzuca żadnego z kwotowań, jeśli ich liczba jest mniejsza, przy czym jeśli kwotowań jest mniej niż 6, fixing nie jest wykonywany. WIBOR ustalany jest w 8 wariantach Terminów Fixingowych - jest to częstotliwość, z jaką wskaźnik jest aktualizowany. Przykładowo: WIBOR 6M to stawka, która jest aktualizowana co 6 miesięcy.

Dokładne zasady wyliczania stawki WIBOR znajdują się w “Regulaminie stawek referencyjnych WIBID I WIBOR” udostępnionym na stronie administratora.

WIBOR a stopy procentowe

Związek WIBOR-u ze stopami procentowymi wynika z tego, że stawki, na podstawie których jest wyliczany WIBOR, muszą mieścić się w określonym zakresie. Zakres ten jest wyznaczany przez stopę depozytową i stopę lombardową - kwotowania podawane przez banki biorące udział w fixingu muszą się mieścić w przedziale między tymi dwoma stopami. W praktyce więc sam WIBOR, będący średnią arytmetyczną wyliczaną z tych parametrów, również mieść się w rzeczonym zakresie. Zakres ten z kolei zależy od decyzji Rady Polityki Pieniężnej, która na comiesięcznych posiedzeniach ustala poziom poszczególnych stóp procentowych.

Ze względu na to, że WIBOR ustalany jest w wielu wariantach Terminów Fixingowych i jego aktualizacja następuje co jakiś czas, nie jest on równy podstawowej stopie referencyjnej. Ustalając WIBOR, banki komercyjne starają się przewidzieć nadchodzące decyzje banku centralnego. Można więc uznać, że parametr ten jest prognozą zmian poziomu stóp procentowych.

Dlaczego Rada Polityki Pieniężnej podnosi stopy procentowe?

Stopy procentowe są jednym z podstawowych narzędzi kształtowania polityki monetarnej przez bank centralny. Dzięki nim NBP wpływa na koszt kredytu. Im droższy kredyt, tym mniej pieniędzy trafia do gospodarki. Im tańszy kredyt, tym tego pieniądza jest więcej. Kontrolując podaż pieniądza, NBP reguluje popyt, dzięki czemu może reagować w sytuacjach osłabienia koniunktury lub przegrzewania się gospodarki. Stopy procentowe służą też balansowaniu inflacji:

• niskie stopy procentowe to tani kredyt, dzięki czemu pieniądz jest wprowadzany do gospodarki, jest go więcej i zaczyna tracić wartość;
• wysokie stopy procentowe to drogi kredyt, dzięki czemu pieniądz jest wycofywany z gospodarki, jest go mniej i zyskuje wartość.

Jak WIBOR wpływa na koszt kredytu?

Na wysokość comiesięcznej raty kredytu składa się część kapitałowa (kwota idąca na spłatę zadłużenia) oraz oprocentowanie (kwota idąca na spłatę odsetek od zadłużenia). W przypadku kredytów ze zmiennym oprocentowaniem oprocentowanie rozbijamy na WIBOR i marżę kredytu. Marża jest składnikiem zależnym od polityki cenowej banku i podlega negocjacji. WIBOR jest elementem polityki pieniężnej państwa i na jego wysokość nie mamy wpływu. Możemy za to ustalić, który wariant WIBOR-u zastosuje bank. W przypadku kredytów hipotecznych zazwyczaj stosowany jest WIBOR 3M oraz WIBOR 6M. Oznacza to, że jego wysokość jest aktualizowana albo raz na 3 miesiące, albo raz na 6 miesięcy. Po zmianie stóp procentowych przez RPP, zmianę wysokości raty kredytu odczujemy dopiero, gdy przyjdzie czas fixingu WIBOR-u w wybranym przez nas wariancie.

Przed wpływem WIBOR-u na wysokość raty zabezpiecza wybranie kredytu ze stałym oprocentowaniem. Oprocentowanie ustalane jest w umowie i ulega zmianie dopiero po określonym czasie. W Zachodniej Europie banki udzielają kredytów z gwarantowanym stałym oprocentowaniem na cały okres spłaty. W Polsce, póki co, oprocentowanie takiej pożyczki i tak jest aktualizowane co kilka lat.

Czym zostanie zastąpiony WIBOR?

W 2016 roku Unia Europejska wprowadziła Rozporządzenie BMR nakazujące obliczanie stawek referencyjnych IBOR (w tym WIBOR) na podstawie transakcji między bankami. Obecnie WIBOR wyliczany jest na bazie deklarowanych kwotowań. Rodzi to ryzyko sztucznego zawyżania kosztu kredytów przez banki biorące udział w fixingu. Zastąpienie stawki WIBOR innym wskaźnikiem zapowiedziane zostało przez premiera Morawieckiego w ramach “Tarczy dla kredytobiorców” na 1 stycznia 2023 roku. Rząd deklaruje, że trwają prace nad nowym rozwiązaniem, które ma być w pełni transparentne i stabilne, w odróżnieniu od obecnie stosowanej stawki referencyjnej.

Planujesz wziąć kredyt na mieszkanie? Sprawdź swoją bezpieczną zdolność kredytową -

>> skorzystaj z kalkulatora kredytowego <<.

Niniejsze opracowanie ma jedynie charakter informacyjny. Jego treść nie stanowi porady prawnej, podatkowej, finansowej czy z zakresu obrotu nieruchomościami. W celu uzyskania profesjonalnego wsparcia, skonsultuj się ze specjalistą: https://www.nieruchomosci-online.pl/agenci.html

Maciej Jurgielewicz - Umysł interdyscyplinarny, sprawnie łączący analityczne i syntetyczne myślenie, którym wyraz daje w słowie pisanym jako specjalista ds. marketingu treści i strateg marketingu. Realizuje projekty wymagające zarówno biznesowej praktyczności, jak i wyobraźni. Od 2010 r. związany z portalem Nieruchomosci-online.pl. Członek zespołu redakcyjnego bloga Nieruchomosci-online.pl.