W wielu polskich miastach przy różnych inwestycjach deweloperzy od lat stosują proekologiczne rozwiązania. Wszelkie próby wprowadzania ekoinnowacji wiążą się z dużymi nakładami pracy i kapitału ponoszonymi przez firmy projektowe, deweloperskie, a także wykonawcze – między innymi dlatego nie zawsze są mile widziane. Nadszedł najwyższy czas, aby te działania nie stanowiły jedynie akupunktury na mapie Polski, ale stały się codziennością.

Dlaczego akurat teraz to takie ważne?

Już w 2016 roku Polska jako jeden ze 195 krajów podpisała Paryskie Porozumienie Klimatyczne. Głównym celem tego dokumentu jest ograniczenie globalnego ocieplenia poniżej 2°C. W listopadzie 2019 roku w mediach pojawiły się pierwsze wzmianki  o tym, że USA jako pierwszy kraj „zaczyna się wycofywać z Porozumienia”, a Polska w tym samym roku blokowała jego zaostrzanie. Z drugiej strony w 2019 roku czytaliśmy, że Urząd Regulacji Energetyki przestrzega, o zagrożeniu w dostawach prądu, a największe banki światowe, takie jak Goldman Sachs, publikują specjalne raporty informujące o tym, jak adaptować miasta do zmian klimatu. Polacy mają wiele problemów związanych z kwestiami klimatycznymi, ale mało kto proponuje konkretne rozwiązania, jak możemy zacząć działać już dziś.

Dlatego Polski Związek Firm Deweloperskich (PZFD) jako największa w Polsce organizacja zrzeszająca ponad 200 firm deweloperskich podjął wyzwanie rozpoznania ekologicznych działań poszczególnych jego członków w celu popularyzacji złych i dobrych doświadczeń. Wnioski zawarte zostaną w Przewodniku ekologicznych rozwiązań Eco Avengers.

Przewodnik ekologicznych rozwiązań

W tym celu powołano multidyscyplinarny zespół ekspertów, którzy wspólnie podjęli dyskusję o tym, czy nowe inwestycje mogą mniej oddziaływać na środowisko oraz czy miasta, w których powstają, mogą być lepsze.

Dziewięć osób przez trzy miesiące pracowało razem z firmami deweloperskimi, analizując rozwiązania ekologiczne realizowane na poszczególnych inwestycjach. Dzięki wymianie informacji mogły się one dowiedzieć, czy dostępne na rynku rozwiązania rzeczywiście przynoszą przewidywane efekty, a poniesione na nie nakłady są miarodajne. Jak się okazało, niektóre rozwiązania sprawiały problemy generalnym wykonawcom, a także zarządcom budynków. Czasami to klienci nie byli z nich zadowoleni. Które z rozwiązań się więc sprawdziły, a które nie? Które z kolei mogą mieć największy wpływ na adaptację do zmian klimatu?

Wiedza i doświadczenie zdobyte podczas realizacji obiektów inwestycyjnych przez firmy deweloperskie może przyczynić się do popularyzacji pewnych i sprawdzonych rozwiązań. Złe doświadczenia mogą przestrzec innych inwestorów przed niepotrzebnym ryzykiem oraz skierować nakłady inwestycyjne na rozwiązania pewne. Zmiany klimatu postępują bardzo szybko i dziś nie ma już czasu na popełnianie błędów. Dzięki temu, że każdy z powołanych przez PZFD ekspertów jest z innej branży, można spojrzeć na konkretne kwestie z dystansu. Można też oszacować, czy błąd tkwił w konkretnym rozwiązaniu, czy może to na konkretnej inwestycji z jakiegoś powodu nie udało się go zaadaptować tak, jak początkowo zakładano. Wtedy dodatkowo pytano inne firmy o doświadczenia z danym rozwiązaniem.

Zmiany klimatu postępują bardzo szybko i dziś nie ma już czasu na popełnianie błędów.

Problem ekologii (ang. sustainability) w przypadku inwestycji jest niezwykle szeroki. Spowodowało to wyodrębnienie w opracowanym przewodniku kilku podstawowych działów: woda, flora i fauna, społeczność, mobilność, energia i temperatura, proces budowy.

Priorytetem w badaniach było jak najszersze sprawdzenie dostępnych rozwiązań, ich weryfikacja i obiektywna ocena. W przewodniku Eco Avengers opisane są tylko te rozwiązania, które mogą być wprowadzone niezwłocznie po ukazaniu się raportu, bo były już zrealizowane. Autorzy opracowania unikali rozwiązań futurystycznych lub tych, które są dopiero w opracowaniu i nie zostały jeszcze wdrożone. Dodatkowo, dużą wagę zespół przykładał do wartości realizowanych przedsięwzięć.

Przy wielu konkretnych rozwiązaniach podane będą uśrednione ceny za zrealizowane dotychczas rozwiązanie. Przyświecało temu pytanie: Jak być eko i nie zbankrutować? Wprowadzane rozwiązania nie muszą być drogie, ale wymagają dobrze przygotowanego projektu. Niektóre rozwiązania niosą dodatkową wartość marketingową i sprzedażową, a poniesione pierwotnie koszty można uznać za zyskowne. Branża deweloperska jest postrzegana przez różne środowiska jako degradująca ekosystemy i nastawiona wyłącznie na zysk. Podczas wielu rozmów z przedstawicielami firm deweloperskich widać, że ekologia to też biznes, na którym można zarobić, a coraz więcej firm chce więc działać zgodnie z jej założeniami. Najlepszym tego przykładem była konferencja Dni Dewelopera, która odbyła się w październiku 2019 roku, której tematami przewodnimi były ekologia oraz szczęśliwe miasto. Wszystkiemu towarzyszyło płomienne wystąpienie Charlesa Montgomery’ego.

Jak być eko i nie zbankrutować? Wprowadzane rozwiązania nie muszą być drogie, ale wymagają dobrze przygotowanego projektu.

10 przykazań dewelopera

Podczas tego wydarzenia, zespół Eco Avengers zaprezentował również Dekalog ostatniej szansy – 10 przykazań z ekologicznymi rozwiązaniami przekrojowo dotyczącymi każdej nowej inwestycji. Dokument można pobrać ze strony http://ecoavengers.pzfd.pl, a zespół zaleca, aby codziennie wprowadzać drobne i ekologiczne zmiany. Co możemy zrobić już dziś? Na inwestycjach, czy to powstających czy adaptowanych: gromadźmy deszczówkę, sadźmy zieleń i segregujmy odpady budowlane!

Owidiusz już na początku naszej ery twierdził: „Kropla drąży skałę nie siłą, lecz ciągłym padaniem”.

Tak samo jest w przypadku wprowadzania ekologicznych rozwiązań na nowych inwestycjach, a także dostosowywania istniejących budynków do zmian klimatu. Już dziś się to opłaca dlatego, że końcowy klient dewelopera biorący kredyt na 30 lat tego oczekuje. Budynki zużywają aż 40% produkowanej na świecie energii, a jej ceny będą rosły o 10% w skali roku.

Dodatkowo, warto zadbać o edukację klientów. Na Symposium PLGBC w październiku 2019 roku wśród ludzi zainteresowanych ekologią i obecnych na sali profesjonalistów przeprowadzono badanie dotyczące tego, co jest najważniejsze w działaniach ekologicznych. Okazało się, że znaczna większość głosów była postawiona na budowanie świadomości klientów, a także ich edukację w zakresie ich wpływu na środowisko (zużycia mediów, wody, prądu itd). Należy pamiętać, że sam budynek nie zużywa mediów, tylko jego użytkownicy.

Budynki generują aż 40% produkowanej na świecie energii. Ale to nie one zużywają media, tylko jego użytkownicy.

Celem przewodnika Eco Avengers jest popularyzacja wiedzy o stosowanych rozwiązaniach, obiektywne przedstawienie dostępnych możliwości i propagowanie sprawdzonych działań proekologicznych na nowych inwestycjach w całej Polsce. Rynek wielorodzinnych budynków mieszkaniowych nie wprowadzał do tej pory wielu innowacji ekologicznych, ale to zaczyna się zmieniać, podejmowanie inicjatyw prośrodowiskowych to tendencja, która ujawnia się w wielu rozmowach w branży. Istnieją firmy, które eksperymentują często z bardzo kosztownymi rozwiązaniami, sprzedając je czasami drożej, ale też niekiedy schodząc z marży tylko po to, żeby przeszkolić swoje zespoły. Ekologia przy odpowiednio prowadzonym marketingu się sprzedaje.

Ciekawym trendem staje się też budowanie wielorodzinnych budynków mieszkaniowych przeznaczonych na wynajem, co może znacznie podnieść jakość oferowanych budynków i zwiększyć ich efektywność ekologiczną. Wówczas, oferty takich deweloperów będą konkurencyjne względem tradycyjnych, co przełoży się naturalnie na wybór mieszkania przez końcowego klienta.

Opracowanie ukazało się w postaci Przewodnika Eco Avengers w PZFD w styczniu 2020. Można je pobrać ze strony http://ecoavengers.pzfd.pl/.

Źródła:
1) Global Market Institute, Goldman Sachs, Taking the heat. Making cities resilient to climate change, wrzesień 2019.

Paweł Wołejsza - architekt i urbanista. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej uczestnik stypendiów wyjazdowych do University of Detroit Mercy oraz Stanford University. Opiekun i konsultant multidyscyplinarnej grupy projektowej AEC Global Teamwork PBL LAB na Stanford University (2015). Współautor ekologicznego przewodnika grupy Eco Avengers, a także ekspert na międzynarodowej konferencji Redefining Cities in view of climate changes (2019) organizowanej przez WAPW.