Zbliżający się przełom roku to dla wielu osób czas refleksji, podsumowań i, co najważniejsze, stawiania nowych celów. Zjawisko noworocznych postanowień jest dobrze znane, a jednocześnie kryje w sobie paradoks – większość z nas podejmuje ambitne decyzje, a jednak statystyki pokazują, że tylko niewielki procent osiąga swoje założenia. Dlaczego tak się dzieje? Jak zbudować cele, które będą realistyczne i dostosowane do nas samych, niezależnie od tego, jak bardzo jesteśmy emocjonalni, uczuciowi czy racjonalni?

Postaram się odpowiedzieć na to pytanie, analizując zjawisko postanowień noworocznych, przyjrzę się różnym typom osobowości i ich podejściom do stawiania celów, a także przedstawię kilka praktycznych wskazówek, które pomogą wytrwać na obranej drodze.

Rytuał przełomu roku – co się kryje za postanowieniami?

Każdego roku, w okolicach grudnia, miliony ludzi na całym świecie siadają, by stworzyć listy swoich noworocznych postanowień. Zazwyczaj cele te są ambitne i dotyczą zmiany w różnych aspektach życia: zdrowia, kariery, finansów czy relacji. Postanowienia noworoczne tworzą jednak iluzję, że wraz z początkiem nowego roku rzeczywiście zaczynamy od „czystej kartki”.

Dlaczego tak łatwo dajemy się wciągnąć w ten rytuał? Otóż przełom roku to symboliczne zamknięcie jednego rozdziału i rozpoczęcie kolejnego. Naturalnie motywuje nas to do refleksji nad tym, co możemy zrobić lepiej. Jednak kluczowy problem leży w tym, jak formułujemy nasze cele. Bardzo często postanowienia są abstrakcyjne i niewspierane przez konkretne plany działania. Co więcej, nie bierzemy pod uwagę naszych indywidualnych cech – tego, jak różnie odbieramy świat i jak różnorodne mamy podejście do zmiany.

Aby cele udało się zrealizować, muszą być one konkretnie sformułowane i poparte szczegółowym planem działania.

Dlaczego postanowienia upadają?

Badania pokazują, że większość noworocznych postanowień upada w pierwszym kwartale roku. Z jakiego powodu tak się dzieje? Oto kilka najczęstszych przyczyn:

1. Zbyt duża liczba celów – podejmujemy decyzję o zmianie wielu rzeczy na raz, co szybko staje się przytłaczające.
2. Brak konkretów – cele typu „będę zdrowszy” czy „będę więcej ćwiczył” są zbyt ogólne i trudno je zmierzyć.
3. Brak zrozumienia siebie – nie uwzględniamy, jak nasza osobowość wpływa na sposób, w jaki podchodzimy do zmiany.
4. Brak planu działania – nawet jeśli postanowienie jest konkretne, często nie wiemy, jakie kroki prowadzą do jego realizacji.
5. Brak elastyczności – cele bywają nierealistyczne, a nasze życie pełne nieprzewidzianych wyzwań.

Różnice w odbieraniu świata a stawianie celów

Jednym z najważniejszych aspektów skutecznego stawiania celów jest zrozumienie siebie. To, jak odbieramy świat, wpływa na nasz sposób podejścia do wyzwań. Można wyróżnić trzy główne typy osobowości: emocjonalny, uczuciowy i racjonalny. Każdy z tych typów ma inne podejście do stawiania celów, a także różne potrzeby w kontekście motywacji.

1. Emocjonalni

Osoby emocjonalne często podejmują decyzje pod wpływem chwili i są podatne na zmiany nastrojów. Często postanawiają coś w wyniku silnych przeżyć lub inspiracji, jednak ich wytrwałość w dążeniu do celu może być krótkotrwała, jeśli nie czują ciągłej emocjonalnej satysfakcji.

Dla tego typu osobowości kluczowe będzie regularne przypominanie sobie o celu oraz szukanie emocjonalnych nagród, które podtrzymają motywację. W ich przypadku dobrze sprawdzają się mniejsze, osiągalne cele, które można często świętować, co daje poczucie postępu.

2. Uczuciowi

Osoby uczuciowe podejmują decyzje w oparciu o relacje i wartości. Dla nich postanowienia noworoczne są często związane z relacjami z innymi ludźmi – chcą być lepszymi partnerami, rodzicami, przyjaciółmi. Ich cele są często związane z chęcią poprawy jakości życia osób wokół nich.

Aby takie osoby osiągały swoje cele, ważne jest, by były one głęboko osadzone w ich systemie wartości. Powinny także pracować nad tym, by cele były mierzalne, a nie tylko abstrakcyjne (np. „poprawię relacje z bliskimi” można zamienić na „będę rozmawiać z bliskimi 15 minut dziennie bez rozpraszaczy”).

3. Racjonalni

Osoby racjonalne podejmują decyzje w oparciu o analizę danych, planowanie i logikę. Postanowienia noworoczne dla nich są zwykle dobrze przemyślane, rozłożone na etapy i podparte analizą. Jednak ich wyzwanie polega na tym, że mogą zbytnio przywiązywać wagę do planu i czuć frustrację, jeśli coś nie idzie zgodnie z nim.

Dla racjonalnych osób kluczowe będzie stworzenie elastycznego planu działania, który pozwoli na korekty w przypadku nieprzewidzianych sytuacji. Ważne jest, aby pamiętały one także o tym, że wytrwałość i adaptacja są częścią procesu.

Jak zbudować cele, które przetrwają próbę czasu?

Niezależnie od tego, do jakiego typu osobowości należymy, istnieją pewne uniwersalne zasady stawiania celów, które zwiększają szanse na ich realizację. Oto kilka kroków, które warto uwzględnić przy planowaniu swoich postanowień na nowy rok:

1. Skup się na jednym głównym celu

Wielozadaniowość rzadko prowadzi do sukcesu. Zamiast stawiać sobie 10 postanowień, wybierz jedno, które naprawdę ma dla Ciebie znaczenie. Kiedy masz tylko jeden cel do zrealizowania, łatwiej jest skupić na nim energię i dostosować swoje działania.

2. Ustal SMART cele

Każdy cel powinien być SMART, czyli:

• Specyficzny (konkretny)
• Mierzalny
• Ambitny, ale osiągalny
• Realistyczny
• Terminowy

Dzięki temu masz jasność co do tego, czego chcesz i jak zamierzasz to osiągnąć.

3. Rozbij cel na mniejsze etapy

Duży cel może wydawać się przytłaczający, dlatego warto rozbić go na mniejsze, łatwiejsze do osiągnięcia kroki. Każdy krok może być osobnym celem, który wprowadzi Cię na właściwą drogę. Każdy mały sukces będzie motywował Cię do dalszej pracy.

4. Stwórz plan działania

Plan działania to klucz do realizacji każdego celu. Zastanów się, co musisz zrobić na każdym etapie, aby przybliżyć się do celu. Ważne jest, abyś miał jasność co do tego, jakie działania podejmiesz i w jakim czasie.

5. Monitoruj postępy

Regularne monitorowanie swoich postępów pomoże ci zrozumieć, czy idziesz w dobrą stronę. Możesz to robić codziennie, co tydzień lub co miesiąc, w zależności od tego, co działa najlepiej dla Ciebie.

6. Świętuj małe sukcesy

Nie czekaj na końcowy sukces, aby się nagrodzić. Każdy mały krok naprzód to powód do świętowania. Znajdź sposób na to, aby motywować się i cieszyć każdym postępem.

7. Dostosuj się do zmieniających się warunków

Życie nie zawsze idzie zgodnie z planem, dlatego ważne jest, aby być elastycznym i dostosowywać cele oraz plan działania do zmieniających się okoliczności. Jeśli pojawią się trudności, nie zniechęcaj się – to normalna część procesu. Ważne, abyś nie porzucał celu, ale dostosowywał swoje podejście.

Podsumowanie

Noworoczne postanowienia mogą być skutecznym narzędziem do wprowadzenia pozytywnych zmian w życiu, ale tylko wtedy, gdy są odpowiednio przemyślane i dostosowane do nas samych. Niezależnie od tego, czy jesteś osobą emocjonalną, uczuciową czy racjonalną, kluczem do sukcesu jest znajomość siebie i stawianie celów, które są realistyczne, konkretne i dostosowane do twoich indywidualnych potrzeb.

Warto zrozumieć, że proces zmiany to maraton, a nie sprint. Cele, które naprawdę da się zrealizować, to te, które są oparte na realistycznych planach, elastycznym podejściu i systematycznej pracy. Pamiętaj, że każda mała zmiana jest krokiem w stronę większego sukcesu. Czego Ci życzę :-)

Anna Urbańska - Master Trener Structogramu, metodologii, która wykorzystując wiedzę o badaniach genetycznych mózgu, pozwala skuteczniej sprzedawać, zarządzać i radzić sobie w relacjach ze sobą i z innymi. Zarządza Centrum Edukacyjno-Consultingowym CONCRET, jest wiceprezesem zarządu i partnerem Instytutu Colina Rose – jednej z najprężniej rozwijających się szkół językowych. Jest jedną z nielicznych świecie neurocoachów i autorką wielu książek m.n. : “Otrzep kolana i biegnij”, “Mózg Fabryka Sukcesu”, “Teraz Autentyczność”, “Jak w 30 dni zwiększyć swoją efektywność”, “Jak zbudować swój wizerunek w 30 dni”, „DNA Biznesu”. Więcej na: www.annaurbanska.pl