W pierwszej połowie 2020 roku zaczną obowiązywać zmienione przepisy prawa budowlanego. Te informacje powinny zainteresować przede wszystkim osoby, które planują rozpocząć budowę domu lub chcą zalegalizować samowolę budowlaną.

Jako główną przyczynę zmian w prawie budowlanym Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju wskazało potrzebę uproszczenia i przyspieszenia procesu inwestycyjno-budowlanego oraz zapewnienia większej stabilności podejmowanych w nim rozstrzygnięć. „Zmiany mają polegać na uproszczeniu zbyt rygorystycznych procedur, usunięciu nadmiarowych obowiązków po stronie inwestora oraz doprecyzowaniu regulacji budzących wątpliwości interpretacyjne”– czytamy na stronie https://bip.kprm.gov.pl.

Znowelizowana ustawa prawa budowlanego wprowadzi szereg zmian. Najważniejsze z nich zostały omówione poniżej.

Nowy projekt budowlany

Zmniejszy się liczba egzemplarzy dokumentów przedkładanych do organu z prośbą o wydanie decyzji pozwolenia na budowę. Projekt budowlany zostanie podzielony na trzy części: projekt zagospodarowania działki lub terenu, projekt architektoniczno-budowlany oraz projekt techniczny. „Projekt zagospodarowania działki lub terenu oraz projekt architektoniczno-budowlany, będą tą częścią projektu budowlanego, która zatwierdzana będzie przez organ administracji architektoniczno-budowlanej przed wydaniem decyzji pozwolenia na budowę. Projekt techniczny niezatwierdzany na etapie wydawania decyzji pozwolenia na budowę będzie przedkładany do organu nadzoru budowlanego na późniejszym etapie procesu inwestycyjnego, tj. na etapie zgłoszenia zakończenia robót budowlanych lub wystąpienia z wnioskiem o udzielenie decyzji pozwolenia na użytkowanie" – czytamy na stronie https://bip.kprm.gov.pl. Dzięki temu proces ma przebiegać sprawniej. Ponadto, doprecyzowano zasady wprowadzania zmian w projekcie technicznym i zmniejszono zakres robót budowlanych, które są uznawane za istotne odstąpienie od projektu budowlanego.

Pozwolenie na budowę czy zgłoszenie?

Doprecyzowano zasady, czy inwestycja wymaga pozwolenia na budowę, czy tylko zgłoszenia. Zwolnieniu od ubiegania się o pozwolenie na budowę będą podlegały: naziemne tarasy do 35m², wybrane urządzenia melioracji wodnej, oraz obiekty małej architektury. Nie będzie wymogu zgłoszenia przebudowy wybranych elementów budynków jednorodzinnych (chyba że konstrukcja budynku będzie wychodziła poza granicę działki). Zamiast  pozwolenia na budowę, wymagane będzie jedynie zgłoszenie przy budowie instalacji gazowych. Nie będzie konieczności uzyskania zgody pozwolenia na budowę, ani nawet zgłoszenia obiektów takich jak na przykład paczkomaty, biletomaty czy bankomaty.

Pięć lat na podważenie decyzji

Nie będzie można stwierdzić nieważności decyzji pozwolenia na budowę, jeżeli od momentu wybudowania minęło 5 lat. Dotychczas nieważność decyzji można było stwierdzić wiele lat po wybudowaniu budynku. Od przyszłego roku, po doręczeniu lub ogłoszeniu decyzji, będzie ona nie do podważenia. Ponadto, podczas zakupu nieruchomości w budowie, nie będzie potrzeby ubiegania się przez nowego inwestora o zgodę na przeniesienie decyzji o pozwoleniu na budowę. Zostanie to zautomatyzowane. Zwolniono z obowiązku zawiadomienia o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych inwestorów budynków mieszkalnych jednorodzinnych wolnostojących. Ponadto ograniczono zakres dokumentacji do zawiadomienia o zakończeniu budowy, a także uproszczono kwestie dotyczące tablicy informacyjnej na budowie.

Uproszczony tryb legalizacji samowoli

Uproszczona zostanie procedura legalizacji samowoli budowlanych. Właściciel nieruchomości będzie zobowiązany jedynie do zawiadomienia o zakończeniu budowy. Jeżeli organ nadzoru budowlanego nie wniesie sprzeciwu, właściciel uprawniony do użytkowania obiektu będzie musiał dostarczyć oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością, oświadczenie o terminie zakończeniu budowy, inwentaryzację powykonawczą oraz ekspertyzę techniczną. Uregulowano również przepisy w zakresie legalizacji użytkowania samowoli, aby nie zmierzały jedynie do nakładania kar, ale również prowadziły do zalegalizowania użytkowania. Zostaną zastosowane nowe mechanizmy nakładania kar oraz zostanie wprowadzona „żółta kartka”.

Większe bezpieczeństwo pożarowe

W przypadku zmiany sposobu użytkowania prowadzącej do zmiany warunków bezpieczeństwa pożarowego do zgłoszenia należy dołączyć ekspertyzę rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych. Ta zmiana dotyczy głównie nieruchomości, w których planowane jest otwarcie np. lokali rozrywkowych typu escape-room albo przedszkola.

Ułatwienia w przyłączaniu instalacji

Poprawie ulegnie efektywność wydawania warunków przyłączenia do sieci. Do wniosku o pozwolenie na budowę trzeba będzie dołączyć w przypadku budynków mieszkalnych jednorodzinnych i wielorodzinnych oświadczenie projektanta dotyczące możliwości podłączenia projektowanego budynku do istniejącej sieci ciepłowniczej. Zmianie ulegnie Prawo energetyczne poprzez wprowadzenie sankcji za nieterminowe wydawanie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, gazowej i ciepłowniczej przez przedsiębiorstwa energetyczne.  Zmienią się zapisy ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Określone zostaną terminy na wydanie warunków przyłączenia do sieci wodociągowo-kanalizacyjnych. Zostanie wydany zakaz pobierania przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne opłaty za wydanie warunków technicznych przyłączenia. Warunki przyłączenia do sieci będą ważne 2 lata i nie będą uzależnione od uzyskania  pozwolenia na budowę ani dokonanie zgłoszenia robót budowlanych.

Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw został przyjęty 6 listopada 2019 r. W życie wejdzie po sześciu miesiącach od momentu ogłoszenia zmian w Dzienniku Ustaw. Przewiduje się, że będzie to pierwsza połowa 2020 roku.

Marta Kubacka - Przedsiębiorca - właściciel firmy Pracownia Smart. Ukończyła studia dzienne - kierunek ekonomia o specjalności gospodarka nieruchomościami (ZUT w Szczecinie) oraz studia podyplomowe na kierunku dziennikarstwo (UAM w Poznaniu). Od dziesięciu lat redaguje artykuły eksperckie z zakresu branży nieruchomości. Jej pasją jest podążanie za nowymi trendami oraz zmieniającymi się przepisami prawa. To kobieta silna, zdeterminowana, która potrafi pokonać wszystkie przeciwności losu i z uporem dążyć do osiągania wyznaczonych celów.