Jaki jest obraz polskich miast widziany oczami jego mieszkańców? Co decyduje o tym, że w danym ośrodku miejskim chcemy mieszkać, a inny jak najszybciej opuścić? Dotychczas powstało wiele analiz oceniających rozwój rodzimych metropolii. Część z nich skupiała się na aspektach ekonomicznych lub demograficznych, inne brały pod uwagę czynniki kulturowe. Czy perspektywy te da się połączyć?

Czym jest Barometr Rozwoju Miast 2024?

„Barometr Rozwoju Miast 2024” to analiza stworzona przez Fundację Łódź. Jest to autorski projekt zajmujący się badaniem rozwoju polskich miast w możliwie najbardziej kompleksowy sposób. Ocenia nie tylko dynamikę wzrostu gospodarczego, ale i kapitał społeczny, jaki posiadają konkretne ośrodki miejskie w naszym kraju. Ważnym elementem opracowania jest ranking, w którym brane są pod uwagę między innymi poziom szczęścia mieszkańców, ich poczucie wpływu na miejsce w którym żyją czy poziom przywiązania do niego. Wnioski badawczo-analityczne zawarte w opracowaniu oparte są na danych GUS, Związku Miast Polskich oraz ankietach przeprowadzonych na potrzeby projektu. Badaniu poddano ponad 8000 Polaków mieszkających w 20 wybranych do badania miastach.

Mieszkania na sprzedaż

Które miasta w Polsce są najlepiej rozwinięte?

Jednym z najważniejszych elementów analizy jest ocena perspektywy rozwoju polskich ośrodków miejskich. Brano pod uwagę takie czynniki jak baza rozwoju, dobrostan mieszkańców, praca i perspektywy utrzymania się oraz zarządzanie miastem. Zwycięzcą w tym rankingu jest Kraków. Drugie i trzecie miejsce zajęły kolejno Gdańsk i Wrocław. Zestawienie zamykają Kielce, Łódź i Białystok. Najlepsza ocena perspektyw rozwoju dla stolicy Małopolski nie oznacza, że jej włodarze nie mają nad czym pracować. Kraków otrzymał niższe oceny w takich subobszarach, jak warunki środowiskowe czy współzarządzanie miastem. Gdańszczanie zaś powinni więcej uwagi poświęcić aktywności obywatelskiej czy bezpieczeństwu. Warto przy tym pamiętać, że na wyniki rankingu duży wpływ mają naturalna specyfika miast, ich zasoby, historia czy położenie.

Gdzie w Polsce najlepiej się mieszka?

Barometr pozwala też zaznaczyć na mapie Polski miasta szczęśliwe, czyli takie, w których ludziom żyje się najlepiej. W tworzeniu tego zestawienia brano pod uwagę infrastrukturę miejską, dostęp do terenów zielonych czy obecność przestrzeni do integracji społecznej. Według rankingu najmniej szczęśliwi w swoich miastach są mieszkańcy Kielc, Łodzi i Gorzowa Wielkopolskiego. Zestawienie dotyczące poziomu szczęścia znów otwiera Kraków, a na drugim miejscu uplasował się Gdańsk. Warto też zwrócić uwagę na Poznań, którego mieszkańcy nie należą do najszczęśliwszych mimo wysokiego (czwartego) miejsca w rankingu dotyczącym rozwoju. Co ciekawe z analiz wyłączona została Warszawa jako metropolia największa i najbardziej zasobna, której potencjał i uwarunkowania trudno porównać z resztą dużych ośrodków miejskich w Polsce. Gdyby stolica była brana pod uwagę w rankingu, wcale nie otwierałaby zestawienia najszczęśliwszych miast. Odczuwalny poziom szczęścia jest pochodną oczekiwań, które w Warszawie są wyższe. Życie w stolicy wiąże się z szeregiem utrudnień, między innymi komunikacyjnych. Miasto zajęłoby w zestawieniu dopiero piąte miejsce.

O to, za co doceniają swoje miasto, zapytaliśmy też użytkowników naszego portalu:

Gdzie mieszkańcy mają wpływ na swoje miasto?

W projekcie „Barometr Rozwoju Miast 2024”, poza rankingiem pokazującym zróżnicowane obszary rozwoju miast, przyjęto dodatkowe aspekty opisujące silne i rozwijające się ośrodki. Są nimi omówiona już kategoria miast szczęśliwych oraz miast współtworzonych z mieszkańcami przywiązanymi emocjonalnie do swojego miejsca. Ta druga wiąże się z koncepcją “dobrze nastrojonego” ośrodka miejskiego. Tworzą go między innymi spójność, odporność czy poczucie wspólnoty. W praktyce oznacza to wzbogacanie infrastruktury miejskiej o sieci społeczne czy zielone ogrody. W miastach współtworzonych nie może też zabraknąć dbania o recykling lub walki z nierównościami dochodowymi. Wymaga to współpracy i zaangażowania wszystkich mieszkańców i wiąże się z przejmowaniem odpowiedzialności za wspólne miejsce do życia. Niezbędna jest więc zmiana formuły funkcjonowania administracji miasta. Nie może być ona tylko wykonawcą, ale również inicjatorem, pomocnikiem, a przede wszystkim partnerem mieszkańców.

Zestawienie miast współtworzonych otwiera Toruń, w którym zaangażowanie mieszkańców w życie ośrodka jest największe. Kolejne miejsca zajęły Kraków oraz Bydgoszcz. Na drugim biegunie znalazły się Poznań, Szczecin i Łódź. Jak widać problem ze współtworzeniem miejskiej przestrzeni mają miasta rozwinięte, o wysokiej jakości życia. Pokazuje to lukę rozwojową, która jest obecnie sporym problemem na przykład Poznania.

Podobnie jak przy kategorii miast szczęśliwych, autorzy analizy pokusili się o włączenie do zestawienia ośrodków współtworzonych Warszawy. W rankingu tym zajęła ona dopiero 12 miejsce. Pogłębione badania pokazały, że mieszkańcy stolicy doskonale wiedzą o potrzebie włączenia się w decyzje administracyjne miasta, jednak najczęściej tego nie robią. Przez to warszawiacy mają marginalny wpływ na obraz miasta i jakość funkcjonowania w nim.

Skąd nie chcemy wyjeżdżać?

W opracowaniu subiektywną ocenę miast uzupełniono analizą ośrodków preferowanych do życia i stopniem przywiązania mieszkańców do miejsca, gdzie żyją. Miasta, które wybieramy na swój dom najczęściej i niechętnie je opuszczamy, to Gdańsk, Wrocław i Kraków. Pokrywa się to z rankingiem miast szczęśliwych, gdzie jakość życia jest subiektywnie najwyższa.

Ośrodki o najniższym wskaźniku przywiązania to Kielce, Katowice i Olsztyn. Zdaniem analityków może wiązać się to z niewystarczająco rozwiniętym rynkiem pracy czy ubogim zapleczem edukacyjnym. Olsztyn, jako miasto wysoko oceniane pod kątem środowiska naturalnego czy dostępu do terenów zielonych, nie potrafi przywiązać do siebie mieszkańców. Wiele osób wyjeżdża z niego już na etapie szkoły wyższej.

Tymczasem Gdańsk, Wrocław i Kraków to trzy ośrodki miejskie o najwyższym poziomie lojalności mieszkańców. To właśnie one są też najczęściej wskazywane jako miasto drugiego wyboru. Czyli miejsce, gdzie chcielibyśmy mieszkać, gdybyśmy nie trafili do wymarzonego ośrodka miejskiego.

Mieszkania na sprzedaż

Źródło danych i grafik: Fundacja Łódź "„Barometr rozwoju miast 2024"

Chcesz być na bieżąco?
Dołącz do newslettera

Niniejsze opracowanie ma jedynie charakter informacyjny. Jego treść nie stanowi porady prawnej, podatkowej, finansowej czy z zakresu obrotu nieruchomościami. W celu uzyskania profesjonalnego wsparcia, skonsultuj się ze specjalistą: https://www.nieruchomosci-online.pl/agenci.html

Michalina Janyszek - Specjalistka od nieruchomości z mocno humanistycznym zacięciem. Jako polonistka z wykształcenia, a z powołania poetka oraz tłumaczka, doskonale operuje słowem, co wykorzystuje do popularyzowania branżowej wiedzy.