Seniorzy mają specjalne potrzeby, dlatego tak ważne jest dostosowanie mieszkania. Warto poznać zasady i rozwiązania w aranżacji wnętrz, bowiem dobrze zaplanowane wnętrza pozwolą im na jak najdłuższe samodzielne funkcjonowanie.
Nowe mieszkanie czy przystosowanie starego?
Szukając mieszkania dla osoby starszej, trzeba upewnić się, czy dany lokal spełni jej specjalne potrzeby i czy będzie możliwe dostosowanie go do najważniejszych potrzeb. Jednak jeśli aktualne mieszkanie seniora jest wystarczająco duże i umożliwia bezpieczne poruszanie (brak wąskich i krętych korytarzy, wystarczające przestrzenie pomiędzy meblami) i nie jest położone na wyższym piętrze w bloku bez windy, to lepiej wziąć pod uwagę remont niż przeprowadzkę – zwłaszcza w przypadku zaawansowanych wiekowo osób, które są przywiązane do swojego mieszkania i znajomych. Czasami wystarczą nawet drobne zmiany w aranżacji wnętrza, by mieszkanie dla osób starszych było lepiej dostosowane do ich potrzeb.
Budynek
Najlepiej, by wejście do budynku nie miało żadnych przeszkód architektonicznych, np. wysokich progów czy stromych schodów. Jeśli w budynku są schody, to konieczne może być zamontowanie pochylni lub dźwigu. Drzwi wejściowe powinny dać się łatwo otworzyć, więc nie powinny być za ciężkie. Warto również zwrócić uwagę na klamki, które powinny umożliwić otwarcie drzwi osobie mającej np. problemy ze stawami. Okna na klatce, poręcze, czy skrzynki pocztowe nie powinny być zamontowane zbyt wysoko.
Ogólne zasady
Podczas urządzania wnętrza warto skupić się głównie na problemie poruszania się. Trzeba przede wszystkim zadbać o równą podłogę w całym domu – zlikwidować nawet niewielkie różnice poziomów, usunąć progi i dywany z długim włosiem, zapewniając im jednocześnie dobrą przyczepność. Należy również pamiętać, by podłogi były wykonane z antypoślizgowego materiału.
W mieszkaniu dla seniora nie ma też miejsca na niepotrzebne przedmioty, czy niefunkcjonalne meble. Każdy element musi być dobrze przemyślany – powinien być w pełni funkcjonalny i nie stwarzać zagrożenia. Do tego odległości między meblami powinny być wystarczająco duże, by wykluczyć ryzyko obijania się o sprzęty oraz mieć kształty, które nie stwarzają ryzyka urazów. Wybierając wyposażenie lepiej unikać kupowania mebli i urządzeń o ostrych brzegach i kantach. Wszelkie mniejsze meble typu komody, regały i półki warto przymocować do ściany, by w razie potrzeby senior bezpiecznie mógł się o nie podeprzeć.
Rozwój technologii sprzyja wprowadzaniu do wnętrza dla seniora wielu udogodnień. W ostatnim czasie na popularności zyskuje montaż tzw. systemu teleopieki, czyli specjalnych urządzeń, dzięki którym można zdalnie monitorować, co się dzieje w danym mieszkaniu czy wybranych pomieszczeniach.
Przedpokój
W przedpokoju powinniśmy zaplanować miejsce na odłożenie laski, najlepiej stojak, by senior nie musiał się po nią schylać. Wieszaki na ubrania i szafki na buty powinny być stabilnie zamocowane. Warto zadbać także o wygodne siedzisko ułatwiające zakładanie butów.
Można również rozważyć montaż poręczy wzdłuż ścian, w tym koniecznie od sypialni do łazienki. Przydać się mogą również podświetlane włączniki światła oraz źródła światła aktywowane poprzez ruch i wyznaczające np. drogę do toalety.
Łazienka
Łazienka wymaga szczególnej uwagi, gdyż najwięcej wypadków seniorów zdarza się właśnie w łazience. Przede wszystkim podłoga w łazience nie może być śliska, więc ważne zastosowanie materiałów antypoślizgowych. Przed kabiną prysznicową, w samej kabinie i przed umywalką warto zamontować dodatkową matę antypoślizgową. Wszelkie sprzęty umieszczamy na wysokości dostosowanej do użytkownika. Miska ustępowa powinna być zamontowana na wysokości 45–50 cm. Dodatkowe nakładki na sedes to niedrogie rozwiązanie, które podwyższy miskę i ułatwi korzystanie z niej. Warto zadbać o solidne i wygodne uchwyty, które ułatwią wstawanie, siadanie czy stanie. Ważne, by znalazły się we wszystkich newralgicznych miejscach łazienki, czyli przy wannie lub prysznicu, obok umywalki oraz przy misce ustępowej. Często w łazience znajdują się również przyciski alarmowe zintegrowane z systemem teleopieki.
Pokój dzienny
Podczas urządzania salonu dla seniora szczególną uwagę warto zwrócić na fotele i kanapy – nie powinny być zbyt miękkie, niskie, czy głębokie. Doskonałym wyjściem są meble z możliwością regulacji zagłówka i podłokietników ułatwiających wstawanie. Wszystkie meble powinny być pozbawione ostrych kantów i najlepiej, by znajdowały się w odległościach, które umożliwią seniorowi wygodne poruszanie się pomiędzy nimi.
Sypialnia
Podczas urządzania mieszkania dla seniora warto zwrócić uwagę na wysokość łóżka – najlepiej, by znajdowało się na poziomie kolan. Przydatna jest również funkcja regulacji pozycji materaca oraz możliwość zainstalowania poręczy. W okolicach łóżka należy unikać dywanów, które nie są przymocowane do podłogi. Najlepiej sprawdzi się wykładzina ułożona w całym pomieszczeniu – jest stabilna i, w przeciwieństwie do dywanów, nie posiada długiego włosia. Należy również pamiętać o zastosowaniu odpowiedniego oświetlenia (o wystarczającej mocy, ale jednocześnie nie oślepiającego), w tym oświetlenia w listwie przypodłogowej, aktywowanego przez ruch. Meble nie powinny być zbyt wysokie.
Kuchnia
W kuchni ważna jest wysokość mebli. Blaty robocze powinny umożliwiać korzystanie z nich na siedząco, a pod blatami powinna być wolna przestrzeń np. na krzesło czy wózek. Lepiej zrezygnować z trudno dostępnych szafek i zainwestować w nowoczesne rozwiązania cargo, umożliwiające wygodny dostęp do rzeczy przechowywanych w meblach.
Sprzęty dla seniora
Najważniejsza jest łatwa obsługa sprzętów, czytelny panel sterowania, duże cyfry i litery czy ikony komunikatów. Ze względów bezpieczeństwa przydadzą się wszelkie „przypominacze”, sygnalizujące np. koniec pracy urządzenia oraz timery, które same wyłączą dany sprzęt w odpowiednim czasie.