Czy znasz pośredników mało doświadczonych, ze skromniejszym doświadczeniem, mniejszą wiedzą, może nawet pracujących w gorszej lokalizacji, którzy nie wiedzieć czemu radzą sobie lepiej od Ciebie?

Jeśli zastanawiałeś się, co sprawia, że idzie im tak dobrze, choć teoretycznie nie ma ku temu podstaw, mam dobrą wiadomość: nie tylko zaraz Ci to powiem, ale również przekażę Ci podstawową wiedzę, byś zaczął rozumieć, dlaczego u Ciebie być może jest inaczej. Dzięki temu, w razie potrzeby będziesz mógł wybrać obszar do poprawy.

Choć nie uczą nas o tym w szkole, kluczowym elementem sukcesu nie jest ani wiedza, ani doświadczenie, ani dyplom (choć oczywiście się przydają), lecz… odporność psychiczna.

Czym jest odporność?

Odporność psychiczna to coś, czemu nie poświęcamy wiele uwagi, gdy jest jej pod dostatkiem i jednocześnie coś, czego brak potrafi totalnie zablokować. Zablokować skuteczniej niż chociażby brak dyplomu. Czym jest odporność? Każdy z nas ma tak naprawdę swoją własną definicję i ma do niej prawo. Z naukowego punktu widzenia, odporność psychiczna jest mikrocechą osobowości, która w dużym stopniu determinuje to, na ile skutecznie radzimy sobie z wyzwaniami, stresorami i presją. I to niezależnie od okoliczności.

Mity na temat odporności psychicznej

Wokół odporności narosło sporo mitów. Pierwszym z nich jest przekonanie, że każda osoba powinna być odporna psychicznie. Tyle tylko, że przeciwieństwem odporności jest wrażliwość (a nie słabość psychiczna). Oznacza to, że osoba wrażliwa doświadcza skutków stresów i wyzwań, bierze je do siebie i wpływają one na jej funkcjonowanie. Dzięki temu jest w stanie docierać ze swoim przekazem np. jako artysta – choć niekoniecznie sprawdzi się jako lider.

Innym mitem jest powiązanie odporności psychicznej z męską dominacją i „byciem macho”. Ale nie jest to prawdą – badania wskazują, że kobiety i mężczyźni są tak samo odporni psychicznie.

Odporność psychiczna wpływa na to, jak skutecznie radzimy sobie z wyzwaniami, stresorami i presją.

Kolejne błędne przekonanie – osoby odporne psychicznie nie troszczą się o innych. To również nie potwierdza się w praktyce. Jest wręcz odwrotnie – to osoby o niskim poczuciu własnej wartości i z niskim poziomem bezpieczeństwa próbują udowodnić swoją wyższość. Osoby odporne zwyczajnie nie mają potrzeby tego robić.

Najistotniejszy jednak jest fakt, że bez względu na to, jaką odporność psychiczną masz obecnie – możesz nad nią pracować i mieć lepszą. I tym samym – stawać się silniejszą osobą!

fot. Andrea Piacquadio / pexels.com

4 obszary odporności psychicznej

Zgaduję, że czytasz ten magazyn, bo pragniesz działać skuteczniej w swojej pracy, dobrze zarabiać, a do tego zarabiać lekko, a nie w nerwach, zagryzając zęby. Może dodatkowo chodzisz na szkolenia, śledzisz zmiany w prawie, obserwujesz konkurencję i trendy na rynku, Rzecz jasna to właściwa droga – bo zdobywając wiedzę, poprawiasz swoje sposoby działania. Po zakończeniu lektury tego artykułu będziesz mieć jednak jasność, że to niekoniecznie wystarczy. Jeśli mimo włożonego dużego wkładu pracy efekty Cię nie zachwycają – szczerze rekomenduję krytycznie przyjrzeć się właśnie obszarom odporności psychicznej.

Kontrola, wyzwanie, zaangażowanie i pewność siebie to obszary odporności, którym warto uważnie się przyjrzeć.

Odporność psychiczna determinuje nasze zaangażowanie, pewność siebie, nastawienie na wyzwanie oraz poczucie kontroli. Te 4 czynniki zostały zebrane w tzw. model 4C: control (kontrola), challenge (wyzwanie), commitment (zaangażowanie), confidence (pewność siebie).

• Kontrola mierzy zakres, w jakim sterujemy swoim życiem i emocjami. Tutaj bardzo łatwo dostrzec różnice między ludźmi. Są osoby, które wpływają na to co im się przydarza efektywnie i to bez względu na warunki startowe. Inni nie czują się kowalami swojego losu – po prostu jakoś radzą sobie z tym, co im się przytrafia. Jest też drugi element kontroli: wpływanie na emocje. Osoby osiągające wysokie wyniki na tej skali, lepiej zarządzają własnymi emocjami, panują nad lękami, do tego rzadziej ujawniają innym swoje negatywne stany emocjonalne.
• Wyzwanie to zdarzenie lub działanie, które postrzegamy jako odstępstwo od normy. Może paraliżować lub pchać do działania. Składa się z dwóch podskal: pierwsza dotyczy podejścia do zmian i nowych doświadczeń, co obecnie jest charakteryzowane jako stosunek do ryzyka. Druga ocenia, jak ludzie podchodzą do wyników – zarówno tych dobrych, jak i złych. I w jaki sposób uczą się przez doświadczenie. I tak jak u niektórych osób zdarzenie x może wywołać reakcję: „Nie poddam się! Udowodnię, że to możliwe!” – u osoby z przeciwnego końca skali może być przeciwnie: „Nie udało się, trudno. Nie będę tego więcej robić”. Wyzwanie jest zdarzeniem subiektywnym – dla jednych może stanowić przeszkodę nie do pokonania, dla innych być mało znaczącym drobiazgiem. Tak bardzo się różnimy.
• Zaangażowanie to obszar, który wskazuje, w jaki sposób postrzegamy nasze cele i zadania, jak bardzo jesteśmy w stanie im się oddać. Czy angażujemy się w spełnianie złożonych innym obietnic? Czy robimy to również dla siebie? Niektórych cele motywują – lecz są osoby, u których wzbudzają lęk i strach. To dwa totalnie różne podejścia, które oczywiście znajdują odzwierciedlenie w efektach.
• I wreszcie czwarty obszar: pewność siebie. Wpływa na fakt, ile mamy w sobie wiary, że faktycznie jesteśmy w stanie poradzić
  sobie z daną sytuacją, ukończyć trudne zadanie. I jednocześnie druga podskala określa, ile mamy wewnętrznej siły, by bronić swoich racji. Bo przecież czasem musimy do swojego stanowiska przekonać innych. Jeśli jesteś osobą pewną siebie, akceptujesz, że porażki są nieodłączną częścią życia i nie wpływają onena Twoje myślenie o sobie samym. Osoby z niskimi wartościami na tej skali biorą niepowodzenia do siebie i po porażce czują się pokonane. To rzecz jasna wpływa na ich skuteczność w kolejnych przedsięwzięciach.

Druga strona medalu

Jednocześnie warto wspomnieć, że każdy z powyższych obszarów ma również swoje ciemne strony. Innymi słowy osiąganie bardzo wysokich wartości na skali odporności również może działać negatywnie, choć w całkiem inny sposób. Czyli: jeśli akurat jesteś osobą z bardzo rozwiniętym którymkolwiek z powyższych obszarów – jednocześnie powinieneś stać się osobą z wysoką świadomością, że nie wszyscy czują tak jak Ty. Inaczej zamiast wesprzeć swój zespół, możesz niechcący doprowadzić do jego rozpadu lub porażki. Dzieje się tak poprzez zbytnią zaciekłość, nieumiejętność obiektywnego spojrzenia, nieliczenie się z innymi, zbytnią skłonność do ryzyka itd…

fot. Ivan Samkov / pexels.com

Być może spodziewasz się, w których obszarach wypadasz lepiej, a w których gorzej. Nie musisz jednak zgadywać, gdyż odporność psychiczną można zmierzyć. Dwóch panów: Doug Strycharczyk oraz Peter Clough przyczynili się do powstania testu odporności psychicznej. Test ten, o nazwie MTQ48 spełnia wszystkie wymogi testu psychometrycznego i pozwala w krótkim czasie rozpoznać, w jakich obszarach możesz wymagać wzmocnienia. Robi się go online, trwa około 10 minut, a informację zwrotną otrzymujesz podczas spotkania online z trenerem odporności psychicznej – takim jak ja. Później, w zależności od wyniku i Twojej potrzeby – możesz samodzielnie wdrożyć w życie zalecenia poprawy – lub pracować ze wsparciem.

Wpływ odporności psychicznej na nasze życie jest ogromny. Im szybciej się nią zajmiesz – tym szybciej zbierzesz jej owoce.

Śmiem twierdzić, że w epoce „po koronawirusie” ten wpływ będzie jeszcze wyraźniejszy. Czy nie poddasz się zwątpieniu? Czy wytrwasz mimo trudności i słuchania lamentów tych mniej odpornych od Ciebie? Czy wciąż będziesz zdolny do świadomego ustalania celów – nawet w obliczu dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości?

Jedno jest istotne – bez względu na to, jak radzisz sobie teraz – może być znacznie lepiej! Czy to dzięki poprawie odporności – gdy Twoje wskaźniki są niskie – czy poprawie świadomości – gdy są bardzo wysokie.

Mariola Kędzierska - Strateg, coach, inwestor, przedsiębiorca. Pomaga rozkręcić biznes online, dając konkretne rozwiązania: stronę internetową, sklep online, czy konstruując lejek sprzedażowy. Jako Make It Fly wspiera w znalezieniu potencjału i niszy oraz zaplanowaniu działań.