Podobnie jak opłata adiacencka, opłata planistyczna (zwana także rentą planistyczną) jest naliczana w związku ze wzrostem wartości nieruchomości. Jednak okoliczności powstania obowiązku jej uiszczenia są inne. Obowiązek zapłaty jest jednorazowy.
Co to jest opłata planistyczna?
Opłata planistyczna to danina, którą właściciel nieruchomości musi uregulować na rzecz gminy. Obowiązek jej zapłaty powstaje, gdy spełnione zostają łącznie trzy warunki:
- wskutek uchwalenia lub zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wzrasta wartość nieruchomości;
- właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość lub jej część;
- zbycie musi nastąpić w ciągu 5 lat od daty wejścia w życie wspomnianego planu.
Wzrost lub spadek wartości działki może być określony jedynie przez rzeczoznawcę majątkowego w operacie szacunkowym. Wysokość opłaty planistycznej jest ustalana przez radę gminy. Jest to wartość procentowa wzrostu wartości nieruchomości (różnicy między jej wartością przed uchwaleniem planu a wartością na dzień zbycia). Według obecnych przepisów musi ona wynosić więcej niż 0% i nie więcej niż 30% wspomnianego wzrostu wartości. W związku z tym gmina nie może całkowicie zrezygnować z pobrania opłaty planistycznej, gdy wspomniane wcześniej trzy warunki zostały spełnione. Stawka procentowa opłaty planistycznej jest obowiązkowym elementem uchwały o miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Renta planistyczna ma zrekompensować gminom wydatki poniesione na uchwalanie takich planów.
W sytuacji, gdy wskutek zmiany bądź uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wartość działki maleje, jej właściciel może zażądać od gminy odszkodowania w kwocie równej obniżeniu wartości działki. Ma na to również 5 lat od wejścia w życie planu.