Zaloguj się
Projektowanie domu czy mieszkania to nie tylko skupianie się na bryle i technologii wykonania. Jest to bardzo złożony proces, który powinien uwzględniać także stworzenie układu funkcjonalnego. A ten, jeśli jest dobrze zaprojektowany, znacznie ułatwia codzienne korzystanie z nieruchomości.
Układ funkcjonalny to nic innego jak rzut mieszkania z góry, uwzględniający rozkład pomieszczeń, układ ścian, rozmieszczenie mebli, dużego AGD, ale także urządzeń sanitarnych. Wykonywany jest w skali, aby uwzględnić rzeczywiste wymiary poszczególnych elementów i proporcje między nimi. Z tego powodu samodzielne wykonanie takiego planu może być problematyczne. Nie ma układu uniwersalnego, gdyż poza specyfiką samej nieruchomości powinien on uwzględniać przede wszystkim preferencje i styl życia użytkowników.
Na etapie tworzenia układu funkcjonalnego warto mieć już wybrane meble i sprzęty lub chociażby pomysł na nie. Dobrze jest ustalić wcześniej, co konkretnie będzie potrzebne i jakie powinno mieć wymiary (np. stół na 10 osób, łóżko szerokości 180 cm). Czasami różnica jednego centymetra może bowiem zniweczyć cały plan, gdy okaże się, że kupiona później szafa nie zmieści się we wnęce, albo za bardzo wystaje i zasłania przejście. Aranżacja pomieszczeń w postaci rzutu w skali pozwala takie błędy wyeliminować. Dlatego ważne jest przekazanie architektowi informacji o planowanym umeblowaniu i wyposażeniu, a po otrzymaniu gotowego układu funkcjonalnego – kupowanie sprzętów zgodnie z tymi ustaleniami. Jeśli w mieszkaniu mają się znaleźć już posiadane meble, architekt też powinien o tym wiedzieć, jak również otrzymać ich dokładne wymiary i zdjęcia, by możliwe było dopasowanie układu do ich gabarytów i kształtów.
Układ funkcjonalny jest także wskazówką do tego, jak powinny być poprowadzone instalacje i gdzie należy umieścić gniazdka elektryczne. Z drugiej strony pozwala przy planowaniu uwzględnić elementy projektu budynku, których czasem nie można zmienić, np. poprowadzenie pionu kanalizacyjnego. Taka wiedza będzie przydatna szczególnie przy planowaniu łazienki i kuchni, gdzie uwzględnić trzeba kilka różnych instalacji.
Stworzenie takiego układu ma sens zarówno na etapie budowy domu czy wykańczaniu nowego mieszkania, jak i przy zmianie aranżacji w budynku już istniejącym. Pozwala to na dostosowanie wnętrza do własnych potrzeb i upodobań, a ograniczeniem są jedynie elementy stałe budynku, których nie można zmienić, np. ściany nośne czy rozmieszczenie okien. Funkcjonalność pomieszczeń też w pewnym stopniu ogranicza możliwości tworzenia układu, ale w niektórych przypadkach da się ją zmodyfikować, np. połączyć pokój z kuchnią i otrzymać salon z aneksem kuchennym, czy też zamienić miejscami pokój dziecka i sypialnię rodziców. Właściwie zaprojektowany układ funkcjonalny, jak sama nazwa wskazuje, powinien być przede wszystkim użytkowy. Mimo że na co dzień nawet się nad tym nie zastanawiamy, to nasze życie złożone jest z rytuałów, które wykonujemy w określonej kolejności. Dobrze zaprojektowane wnętrze powinno to uwzględniać.
Dodatkowo należy zachować ciągi komunikacyjne, czyli przejścia pomiędzy pomieszczeniami, ale również w ich wnętrzu, które pozwolą na swobodne przemieszczanie się i bezkolizyjne minięcie dwóch osób, co ma znaczenie na przykład przy ustalaniu szerokości korytarza. Zdarzają się też mieszkania, w których korytarza po prostu nie ma, np. kawalerki, gdzie liczy się każdy centymetr – i to też trzeba mieć na uwadze przy planowaniu ciągów komunikacyjnych.
Z kolei przy projektowaniu kuchni czy łazienki konieczne jest wzięcie pod uwagę wzrostu użytkowników i stworzenie odpowiednio dużych przestrzeni pomiędzy poszczególnymi elementami wyposażenia, a także umieszczenie mebli i sprzętów na właściwej wysokości, aby korzystanie z nich było jak najwygodniejsze.
Układu funkcjonalnego nie należy traktować jednak jako ostatecznej wersji tego, jak pomieszczenie zostanie wyposażone, to bowiem zawsze można zmodyfikować. Najważniejsze w nim jest uwzględnienie elementów dużych, stałych, czy kluczowych dla funkcjonalności i użytkowania. Pozwala to na maksymalne wykorzystanie przestrzeni i stworzenie jej najlepszej wersji.
Nie ma uniwersalnego, odpowiedniego dla każdego rozkładu pomieszczeń. Ich wielkość i położenie zależy przede wszystkim od trybu życia mieszkańców. Na przykład popularne kiedyś kuchnie zamknięte dziś nie każdemu przypadną do gustu. Jeśli ktoś lubi rodzinne gotowanie, czy gotowanie wspólnie z zaproszonymi gośćmi, lepszym rozwiązaniem będzie otworzenie kuchni na salon, co daje możliwość stworzenia dużo większej powierzchni roboczej, a przy tym może być ciekawym, designerskim elementem całego wnętrza. Mały aneks w salonie może również sprawdzić się w przypadku osób, które rzadko jedzą w domu, a we własnej kuchni gotują głównie wodę na herbatę. Natomiast osobna kuchnia jest polecana raczej tym, którzy chcą ją traktować jako swoje prywatne królestwo i nie lubią, gdy ktoś lub coś ich rozprasza przy gotowaniu, potrzebują dużo miejsca do przechowywania naczyń i żywności czy też nie chcą martwić się tym, że kuchenne zapachy i dźwięki roznoszą się po całym mieszkaniu.
Od liczby mieszkańców zależy także liczba sypialni i łazienek, a od tego, czy ktoś pracuje w domu, konieczność wygospodarowania miejsca na gabinet. W idealnej sytuacji, gdy pozwalają na to warunki techniczne i powierzchnia, układ funkcjonalny powinien uwzględniać również hobby i pasje użytkowników. Stworzenie kącika do czytania, postawienie dużego stołu do układania puzzli, czy wyciszenie jednego pokoju dla fanów głośnej muzyki to rzeczy, o których wiele osób marzy, ale ma problem ze stworzeniem odpowiedniego miejsca.
Istotne jest również znalezienie przestrzeni na przechowanie mniejszych rzeczy gospodarstwa domowego, jak odkurzacz czy środków czystości. Jeśli dom lub mieszkanie ma odpowiednią powierzchnię, można przeznaczyć na to oddzielne pomieszczenie, będące jednocześnie pralnią i suszarnią. W innym wypadku miejsce na to można zaplanować we wnęce ściennej, czy zabudowując przestrzeń pod schodami.
Wnętrze funkcjonalne to wnętrze podzielone na strefy, połączone ze sobą ciągami komunikacyjnymi w sposób logiczny, umożliwiające wykonywanie codziennych czynności w odpowiednim porządku. Dzielenie stref może odbywać się za pomocą ścian działowych, ale i mebli. Pomieszczenia zaprojektowane zgodnie z tymi zasadami zapewniają nie tylko ergonomię, ale i wygodę podczas codziennego korzystania. Stworzenie układu funkcjonalnego pozwala na maksymalne wykorzystanie potencjału dostępnej przestrzeni.
Najłatwiej zrobić to na etapie wykańczania wnętrz, jednak w budynkach już istniejących również jest to możliwe i pozwala na poprawienie ich funkcjonalności i stworzenie wygodniejszej i przyjemniejszej przestrzeni do życia.
Niniejsze opracowanie ma jedynie charakter informacyjny. Jego treść nie stanowi porady prawnej, podatkowej, finansowej czy z zakresu obrotu nieruchomościami. W celu uzyskania profesjonalnego wsparcia, skonsultuj się ze specjalistą: https://www.nieruchomosci-online.pl/agenci.html
Magdalena Mróz-Jurgielewicz - Specjalistka z zakresu prawa (ukończone studia na kierunku prawo i administracja, doświadczenie zawodowe w kancelarii radców prawnych). Swoją wiedzę wykorzystuje w pracy w Zespole Windykacji Procesowej jednego z największych banków, gdzie zajmuje się zagadnieniami z zakresu prawa i postępowania cywilnego. Interesuje się rynkiem nieruchomości i kwestiami związanymi z szeroko pojętym prawem nieruchomości.
