Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego średni metraż domu oddanego do użytkowania w 2021 roku wyniósł ok. 133 mkw. Widać, że tendencja jest spadkowa, bo 10 lat wcześniej Polacy budowali domy o przeciętnej powierzchni 151 mkw. Cały czas rosną ceny materiałów i robocizny, więc stać nas na coraz mniejsze metraże. Sprawdzamy, jaki jest koszt budowy małego domu i czy opłaca się go postawić.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czy mały dom jest dobrą alternatywą dla mieszkania?

• Jakie są koszty budowy małego domu?

• Jak sprawić, by mały dom był funkcjonalny?

• Jak wybudować dom bez pozwolenia?

3 stycznia 2022 roku weszły w życie przepisy Polskiego Ładu, które umożliwiły wybudowanie domu bez pozwolenia o maksymalnej powierzchni 70 mkw. Mniej formalności oraz brak konieczności oczekiwania kilku miesięcy na decyzję starostwa zachęca inwestorów do postawienia na relatywnie niewielki metraż.

Działki na sprzedaż

Mały dom jako alternatywa dla mieszkania

W polskich rodzinach rodzi się mniej dzieci, odchodzi się do idei mieszkania w wielopokoleniowych domach, a do tego dynamicznie rosną ceny gruntów i materiałów budowlanych. To wszystko sprawia, że trendy w budownictwie jednorodzinnym się zmieniają. Buduje się mniejsze domy, które są tańsze w postawieniu i późniejszym utrzymaniu.

Jednak nawet mały domek pozwala korzystać z możliwości relaksowania się na tarasie, uprawiania ogródka czy postawienia własnego placu zabaw dla dzieci.

Przy rosnących cenach mieszkań w miastach czasami bardziej się teraz opłaca wybudować niewielki dom na wsi. W pakiecie zamiast hałaśliwych sąsiadów za ścianą i widoku z balkonu na kolejny blok dostajemy własny kawałek ogródka i możliwość nieskrępowanego kontaktu z naturą.

Jakie są koszty budowy małego domu?

Zazwyczaj koszt budowy domu przelicza się na metr kwadratowy. Jednak warto pamiętać, że cena nie zależy tylko od powierzchni, ale także od: stopnia skomplikowania bryły, kształtu dachu, standardu wykończenia, jakości zastosowanych materiałów, technologii, systemu budowy (gospodarczy czy zlecony), a nawet lokalizacji (w mniejszych miejscowościach i na wsiach koszty robocizny są niższe).

Dlatego nie zawsze prawdą jest to, że dom o mniejszej powierzchni będzie tańszy od tego o większej.

Ze względu na dużą zmienność cen nie da się jednoznacznie powiedzieć, ile kosztuje wybudowanie małego domu. Proporcjonalnie mniej zapłacimy za elementy, które wprost zależą od powierzchni, czyli: prace ziemne i fundamenty, ściany nośne, ścianki działowe, strop, elewacja, dach czy okna. Z kolei podobną cenę przy większym, jak i mniejszym domu zapłacimy za komin, drzwi zewnętrzne, instalację wodno-kanalizacyjną, elektryczną czy system grzewczy.

Jak widać, niektóre elementy będą kosztowały tyle samo niezależnie od wybranej powierzchni. Jednak wciąż większość kosztów jest zależna od liczby metrów kwadratowych, więc im mniejszy dom, tym większe oszczędności. Niższa będzie również cena za robociznę, bo i czas prac będzie krótszy.

Można również sporo zaoszczędzić na kosztach eksploatacji przy wyborze niewielkiego domu. Niższe będą rachunki za ogrzewanie, bo kubatura jest mniejsza i za wodę, bo w małych budynkach zazwyczaj jest tylko jedna łazienka.

Mały, ale funkcjonalny

Mały dom wiąże się z ryzykiem, że będzie nam w nim ciasno i niewygodnie. Minimalny sensowny metraż będzie zależał od liczby mieszkańców. Dla pary lub małżeństwa z jednym dzieckiem wystarczy 60 – 70 mkw powierzchni. Z kolei pięcioosobowa rodzina powinna mieć do dyspozycji około 100 mkw. Wszystko zależy od naszych potrzeb, ale i możliwości finansowych.

Wciąż warto jednak pamiętać, że bardziej niż metraż liczy się aranżacja przestrzeni. Nie warto marnować cennych metrów na długie korytarze, wiatrołap czy oddzielenie kuchni od salonu. Lepiej postawić na otwartą przestrzeń dzienną, aby wygospodarować więcej miejsca na wydzielone sypialnie.

Można także zdecydować się na nieoczywiste rozwiązania – przestrzeń pod schodami wykorzystać na regał na książki, zrezygnować ze stropu w salonie i urządzić na górze antresolę, a wąską wnękę zabudować i przeznaczyć ją na schowek gospodarczy.

Wyzwaniem w małych domach jest zapewnienie wystarczającej ilości światła dziennego. Możemy rozjaśnić pomieszczenia, malując ściany na jasne kolory, montując lustra czy przeszklone drzwi.

Dom bez formalności

Warto wiedzieć, że wraz z początkiem 2022 roku wszedł w życie Polski Ład, czyli pakiet ustaw, który zwiększył powierzchnię domów, które można postawić bez pozwolenia na budowę.

Pozwala to ograniczyć formalności, ale i zaoszczędzić czas. Obecnie na zgłoszenie i bez nadzoru kierownika budowy możemy wybudować nieruchomość dla realizacji własnych potrzeb mieszkaniowych o powierzchni do 70 mkw (po obrysie działki, powierzchnia użytkowa nie może przekraczać 90 mkw). Projekt musi być zgodny z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a realizacja budowy musi przebiegać według prawa. Trzeba również zawiadomić inspektorat budowlany o rozpoczęciu budowy i nawiązać współpracę z geodetą, który najpierw wyznaczy teren, a po zakończeniu prac przeprowadzi inwentaryzację geodezyjną.

Dom do 70 mkw pozwoli nam też zaoszczędzić na kupnie projektu. Na II kwartał 2022 roku planowane jest udostępnienie bazy projektów niewielkich nieruchomości, które będzie można pobrać bezpłatnie.

Jeśli zdecydujemy się na budowę tak małego domu, to w przyszłości może pojawić się konieczność jego rozbudowy. Co na ten temat mówi prawo? Bez konieczności uzyskiwania pozwolenia można wybudować na działce obiekt wolnostojący (np. budynek gospodarczy, garaż, wiatę). Z kolei bezpośrednio do ścian domu możemy dobudować ganek lub oranżerię. Metraż takich pomieszczeń nie może przekroczyć 35 mkw, a ich liczba nie może być większa niż dwa na każde 500 mkw działki.

Niewielki dom pozwala ograniczyć koszty, bo do jego wybudowania potrzeba mniejszej, więc tańszej działki, zużyje się mniej materiałów budowlanych, a ekipa będzie pracowała krócej. Trzeba jednak rozsądnie podejść do wyboru projektu, a najlepiej skonsultować się z architektem, aby przestrzeń była funkcjonalna i pozwalała komfortowo mieszkać.

Domy na sprzedaż

Dowiedz się więcej:

• "Czy stać cię na budowę domu? Koszty, które musisz wziąć pod uwagę"
• "Wady i zalety domu parterowego"

Niniejsze opracowanie ma jedynie charakter informacyjny. Jego treść nie stanowi porady prawnej, podatkowej, finansowej czy z zakresu obrotu nieruchomościami. W celu uzyskania profesjonalnego wsparcia, skonsultuj się ze specjalistą: https://www.nieruchomosci-online.pl/agenci.html

Anna Serafin - Absolwentka Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu na kierunku finanse i rachunkowość. Specjalizuje się w finansach osobistych, finansach firmowych oraz w nieruchomościach. Jej misją jest przekładanie specjalistycznego języka z aktów prawnych i dokumentów bankowych oraz tych związanych z nieruchomościami na słowa zrozumiałe dla każdego.