Powierzchnia i układ domu jednorodzinnego zależy od kilku czynników, takich jak możliwości finansowe, liczba domowników, ich tryb życia i potrzeby. Nawet niewielki dom może być wygodny, jeśli jest właściwie rozplanowany. Podpowiadamy, na co warto zwrócić uwagę, gdy zastanawiamy się nad projektem domu.

Duży czy mały?

Małe domy to oczywiście opcja najbardziej ekonomiczna, a czasem jedyna dostępna ze względu na możliwości finansowe. Bywa też wymuszona kształtem i powierzchnią działki. Jednak są osoby, które nie mają dużych potrzeb. Mały dom wystarcza im w zupełności, nawet jeśli mają możliwość postawienia większego. Z jednej strony wiele osób zakłada, że nie po to decydują się na dom, by mieszkać na powierzchni porównywalnej z mieszkaniem w bloku. Z drugiej, jeśli dom jest przeznaczony dla pary nie planującej dzieci czy nawet dla trzyosobowej rodziny, 70-120 mkw. może wystarczyć.

Niewielkie domy polecane są też dla seniorów. Znane są przypadki, że właściciele domów budowali je z rozmachem, bo zakładali, że gdy ich dzieci dorosną, będą tam mieszkać. Jednak okazało się, że dorosłe dzieci wolą być niezależne i mieszkać na swoim – co w dzisiejszych czasach jest niemal regułą. W rezultacie rodzice zostali we dwójkę w 250-metrowym domu, który z czasem staje się coraz bardziej kłopotliwy pod względem utrzymania, ogrzewania i sprzątania. Dlatego jeśli nie mamy pewności, czy w naszym domu zamieszka więcej pokoleń, lepiej zdecydować się na budynek mniejszy z opcją rozbudowy (np. z poddaszem możliwym do zaadaptowania). Jeśli jednak zależy nam na dużym metrażu, dobrze jest wybrać projekt, który umożliwia podział domu na dwa niezależne mieszkania. Gdy po usamodzielnieniu się dzieci dom okaże się zbyt duży na nasze potrzeby, można go przekształcić i połowę wynająć lub sprzedać.

Rozplanowanie pomieszczeń

W miarę możliwości powinno się unikać pomieszczeń przechodnich, nawet jeśli są przeznaczone do wspólnego użytku. Problemem jest tu ustawienie mebli, gdyż trzeba przewidzieć miejsce na drzwi i okna. Wyjątkiem może być tu duży salon, z którego przechodzi się do innych pomieszczeń.

W każdym domu, nawet najmniejszym, warto zaplanować podział na strefę dzienną (ogólnodostępną) i nocną (prywatną). Strefa dzienna to przestrzeń wspólna dla wszystkich domowników, gdzie mogą oni jeść posiłki, spędzać czas wolny i przyjmować gości. Minimum to korytarz, pokój dzienny i kuchnia. We współczesnych wnętrzach te dwa ostatnie pomieszczenia są nieraz choć częściowo połączone. Jednak nawet jeśli kuchnia jest oddzielna, powinna być blisko salonu. W większych domach czasem przewiduje się dodatkowe miejsce na jadalnię, która też powinna znajdować się w pobliżu kuchni. Jeśli mamy możliwość, warto także zorganizować dodatkową niewielką łazienkę lub chociaż toaletę dla gości.

Strefa nocna to z kolei przede wszystkim sypialnie domowników. W wariancie optymalnym powinno się przewidzieć tyle sypialni, ilu jest domowników – wyjątkiem jest wspólna sypialnia dla pary. Przykładowo, jeśli w domu mieszkają rodzice z dwójką dzieci, dobrze jest zaplanować trzy sypialnie – jedną dla rodziców i po jednej dla każdego z dzieci. Póki dzieci są małe, mogą dzielić ze sobą pokój, ale w okresie dorastania prowadzi to do konfliktów. Może też być problematyczne przy większej różnicy wieku. Warto więc założyć możliwość podziału pokoju na dwa mniejsze lub zaadaptowania innego pomieszczenia. Dobrze jest, gdy poza sypialniami w strefie nocnej znajduje się prywatna łazienka dla domowników. W USA powszechne jest, że przy każdej sypialni znajduje się osobna łazienka. W Polsce takie rozwiązania spotyka się jeszcze rzadko, raczej tylko w dużych domach.

Dość istotne jest rozmieszczenie względem stron świata – ze względu na oświetlenie i związaną z tym oszczędność energii. Najlepiej, by salon i sypialnie były usytuowane od południa i zachodu. Z kolei kuchnia, łazienka i pomieszczenia gospodarcze, jako miejsca, w których przebywa się krócej i nie wymagają długotrwałego oświetlenia, mogą się znajdować od północy i wschodu.

Należy też wziąć pod uwagę kwestie indywidualne związane z potrzebami i przyzwyczajeniami domowników. Osoby, które dużo i często poruszają się samochodem, mogą potrzebować garażu z przejściem do domu. Z kolei osoby mieszkające z dala od miasta i sklepów, mające w zwyczaju robienie dużych zakupów, ale niezbyt często, uprawiające własne owoce i warzywa czy po prostu lubiące robić przetwory, będą potrzebowały osobnej spiżarni. Natomiast w przypadku osób mających łatwy dostęp do sklepów, często stołujących się poza domem i nie mających potrzeby robienia większych zapasów spiżarnia będzie raczej zbędna. Jeśli właściciele domu lubią przyjmować gości, poza obszernym salonem przyda im się dodatkowy pokój gościnny, ewentualnie możliwość przekształcenia w takowy pomieszczenia, które normalnie wykorzystywane jest w inny sposób, np. gabinetu.

Magdalena Krukowska - Od 2016 r. związana z portalem Nieruchomosci-online.pl. Należy do zespołu redakcyjnego bloga Nieruchomosci-online.pl, gdzie współtworzy strategię contentową, odpowiada za dobór treści, zajmuje się tworzeniem i optymalizacją publikacji, a także kontaktami z autorami i ekspertami ds. nieruchomości. W przeszłości prowadziła szkolenia z j. angielskiego.