Do zrealizowania prawa pierwokupu konieczna jest sprzedaż danej rzeczy. Zasady obowiązywania prawa pierwokupu wynikają z ustawy i należy się do nich stosować bez względu na okoliczności transakcji.
Co to jest prawo pierwokupu?
Prawo pierwokupu to prawo, które danej osobie umożliwia zakup określonej rzeczy w pierwszej kolejności. Prawo pierwokupu upoważnia do zakupu dopiero w momencie sprzedaży. Nie można wcześniej żądać od właściciela odsprzedania określonego przedmiotu czy nieruchomości. Poza tym prawo pierwokupu nie obowiązuje w przypadku darowizny. Co ważne, prawo pierwokupu dotyczy różnych dobór materialnych, również nieruchomości, a także udziałów w spółce czy majątkowych praw autorskich.
Po sfinalizowaniu transakcji, pierwszy właściciel ma w obowiązku powiadomić osobę z prawem pierwokupu o zaistniałej sytuacji. Wówczas osoba z prawem pierwokupu ma możliwość skorzystać z przysługującego jej przywileju i w określonym czasie dokonać zakupu lub z niego zrezygnować. Wówczas inna osoba można nabyć daną rzecz. Natomiast przy prawie pierwokupu gminy obowiązują inne warunki, które zostały ustalone na mocy ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zawiadomienie przesyłane jest do wójta, burmistrza albo prezydenta miasta i to władze w terminie miesiąca podejmują decyzję o wykupieniu.
Prawo pierwokupu zostaje wykonane w wyniku złożenia właściwego oświadczenia o skorzystaniu z prawa pierwokupu. Jest to jednoznaczne z zawarciem umowy sprzedaży między właścicielem a uprawnionym do pierwokupu. Umowa taka ma identyczne brzmienie jak każda inna umowa sprzedaży. Zgodnie z ustawą prawo pierwokupu odgórnie zostaje nadane Skarbowi Państwa, jednostce samorządu terytorialnego, współwłaścicielowi danej rzeczy albo dzierżawcy, np. gruntu rolnego. Ponadto prawa do pierwokupu nie można sprzedać innej osobie oraz nie może ono obejmować tylko fragmentu danej rzeczy, więc nie można z niego skorzystać częściowo. Decydując się na zakup kupić trzeba wszystko jest sprzedawane.