Służebność drogowa ustanawiana jest w sytuacji braku dostępu nieruchomości do drogi publicznej. Polega na prawie do przejazdu bądź przechodu przez sąsiadującą nieruchomość.
Co to jest służebność drogowa?
Służebność drogowa to prawo umożliwiające właścicielowi nieruchomości bez dostępu do drogi publicznej przejazd lub przechód przez teren sąsiada. Prawo to może być ustanowione za porozumieniem stron lub decyzją sądu. Służebność drogowa wiąże się z obowiązkiem zapłaty rekompensaty przez korzystającego z drogi i zapewnienia niezakłóconego dostępu przez właściciela nieruchomości obciążonej. |
Służebność drogowa (także: służebność przejazdu, służebność drogi koniecznej) może zostać ustanowiona na drodze ugody między sąsiadami albo postępowania sądowego. W tym pierwszym przypadku właściciel nieruchomości władnącej (tej, na rzecz której wyznaczana jest droga dojazdowa) i właściciel nieruchomości obciążonej (tej, przez którą ma odbywać się przejazd) zawierają umowę przed notariuszem, a następnie w księdze wieczystej dokonywany jest wpis o służebności. Jeśli jednak sąsiedzi nie mogą dojść do porozumienia, sprawa rozstrzygana jest przez sąd rejonowy odpowiedni dla miejsca położenia nieruchomości.
Przy wytyczaniu drogi koniecznej istotne jest zarówno uwzględnienie potrzeb właściciela nieruchomości władnącej, jak i zminimalizowanie niedogodności, na które miałby być narażony właściciel nieruchomości obciążonej.
Służebność drogowa a prawa i obowiązki właścicieli nieruchomości:
- właściciel nieruchomości władnącej płaci właścicielowi nieruchomości obciążonej rekompensatę za utrudnienia związane z przejazdem przez działkę;
- właściciel nieruchomości obciążonej zobowiązuje się do zapewnienia niezakłóconego przejazdu w każdym momencie (bez tarasowania drogi).
Służebność drogi może zostać zniesiona, gdy nie jest już potrzebna. Przykładem może być sytuacja, gdy wskutek zmian w otoczeniu (np. nowej inwestycji) nieruchomość władnąca zyskuje bezpośredni dostęp do drogi publicznej. Służebność drogi może też wygasnąć, gdy nikt nie korzysta z niej przez 10 lat.