Wydatek związany z zakupem mieszkania to nie tylko jego cena ofertowa. Nawet jeśli możesz sobie pozwolić na zakup na rynku nieruchomości za gotówkę i nie dotyczą cię koszty związane z obsługą kredytu, musisz liczyć się z opłatami za obsługę notarialną. Jak one wyglądają w 2024 roku?

Z tego artykułu dowiesz się:

• Jaką umowę podpiszesz u notariusza i za ile?

• Ile wynoszą stawki notarialne w 2024 roku?

• Kto opłaca notariusza przy zakupie mieszkania?

• Jakie usługi świadczy notariusz?

Jaka umowa u notariusza i za ile?

Taksa notarialna, czyli inaczej opłata za usługi świadczone przez notariusza, jest uregulowana prawnie i pobierana za każdą czynność, którą wykonuje dla ciebie prawnik. To, ile konkretnie trzeba będzie zapłacić za jego usługi, zależy od wartości nieruchomości.

Najważniejszy dokument dotyczący transakcji, który trzeba podpisać u notariusza, to umowa kupna-sprzedaży. Obowiązek ten dotyczy zarówno inwestorów z rynku pierwotnego, jak i wtórnego. Obecność urzędnika i to, że właśnie on zajmuje się uwierzytelnieniem dokumentu, nadaje mu moc prawną.

Stawki za poszczególne zapisy czy uwierzytelnienia zostały ujęte w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku i nie podlegają negocjacji. Obowiązują one wszystkich urzędników notarialnych działających w kraju. Ile konkretnie wynoszą przy sporządzaniu porozumienia między sprzedającym a nabywcą w transakcji sprzedaży-zakupu nieruchomości? Sporo zależy od wartości przedmiotu sprzedaży.

KOMENTARZ NOTARIUSZA:

– Wynagrodzenie notariusza pobierane jest przede wszystkim na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej z dnia 28.06.2004 roku. Określa ono stawki taksy notarialnej za konkretne czynności notarialne. Obliczane są one najczęściej od wartości lub ceny przedmiotu transakcji. Wobec tego taksa notarialna w danym czasie uzależniona jest od zmian na rynku nieruchomości – jeśli nieruchomości drożeją – proporcjonalnie zwiększa się wynagrodzenie notariusza. Istnieje też błędne przekonanie, że usługi notarialne w małych miastach są zwykle tańsze niż w metropoliach. Nie są tańsze. To samo rozporządzenie jest stosowane przez notariuszy w całej Polsce. Ewentualne niższe koszty notarialne wynikają tylko z tego, że w mniejszych miejscowościach nieruchomości są tańsze i dlatego taksa notarialna jest mniejsza. Warto przy tym podkreślić, że stawki notarialne nie podlegają negocjacji, a jeśli już to niewielkiej.

Ile wynoszą stawki notarialne w 2024 roku?

• Nieruchomość o wartości do 3 tysięcy złotych to taksa notarialna w wysokości 100 złotych.
• Nieruchomość o wartości od 3 do 10 tysięcy złotych – taksa notarialna to 100 złotych + 3% od nadwyżki powyżej 3 tysięcy.
• Nieruchomość o wartości od 10 do 30 tysięcy złotych wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku notarialnego w kwocie 310 złotych + 2% od nadwyżki powyżej 10 tysięcy.
• Nieruchomość o wartości od 30 do 60 tysięcy złotych – taksa notarialna wynosi 710 złotych + 1% od nadwyżki powyżej 30 tysięcy.
• Nieruchomość o wartości od 60 tysięcy do 1 miliona złotych – taksa notarialna to 1010 złotych 0,4% od nadwyżki powyżej 60 tysięcy.
• Nieruchomość o wartości od 1 miliona do 2 milionów złotych oznacza taksę notarialną na poziomie 4770 złotych + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 miliona.
• Nieruchomość o wartości powyżej 2 milionów – taksa notarialna wynosi 6770 złotych + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 milionów (nie więcej niż 10 tysięcy lub 7,5 tysiąca, jeśli transakcja jest dokonywana między osobami z I grupy podatkowej).

Co ważne, do tych wartości należy dodać jeszcze 23% VAT.

Prócz tego wyżej wymienione koszty dotyczą podpisania umowy przyrzeczonej, która oznacza przeniesienie praw własności. Zdarza się, że strony podpisują również umowę przedwstępną. Jest to rodzaj zobowiązania stron do podpisania umowy finalnej. Również ten dokument może, ale nie musi zostać poświadczony notarialnie.

Pobierz wzór przedwstępnej umowy sprzedaży

Kto w praktyce jest obarczony opłatą za sporządzenie umowy u notariusza?

Zwykle opłata ta spada na kupującego, jednak w toku negocjacji można ustalić podział kosztów lub przeniesienie ich na zbywcę.

Zgodnie z art. 89 ustawy Prawo o notariacie, strony czynności notarialnej odpowiadają solidarnie za wynagrodzenie należne notariuszowi. W praktyce najczęściej koszty te ponosi nabywca, gdyż na nim spoczywa obowiązek zapłaty innych kosztów, które pobiera notariusz – np. zapłatę podatku od czynności cywilnoprawnych oraz opłat sądowych za wpisy do ksiąg wieczystych. Jednakże zbywca musi brać pod uwagę, że np. gdyby do czynności notarialnych nie doszło z winy stron, a notariusz już akt przygotuje, to zbywca również może być obciążony kosztami taksy notarialnej.

Ponadto należy pamiętać, że kwota, którą pobiera notariusz, to najczęściej nie tylko jego wynagrodzenie. Rejent ma obowiązek pobrania między innymi podatków, które przy danej czynności wystąpią i przekazania ich do urzędu skarbowego oraz opłat sądowych za złożone wnioski wieczystoksięgowe. Bywa czasem, że koszty te są wyższe niż pobierane przez notariusza wynagrodzenie.

Co jeszcze może dla nas zrobić notariusz?

W kancelarii notarialnej można załatwić wiele spraw, które wykonują sądy. Jest jeden warunek – u notariusza musi być zgoda wszystkich stron czynności. Można więc zrobić np. akt poświadczenia dziedziczenia po zmarłym, można spisać wykaz inwentarza, ustalić płatności alimentów, zawierać ugody, dokonać działów spadków, znieść współwłasność, spisywać różnego rodzaju umowy małżeńskie, a nawet złożyć dokumenty na przechowanie w depozycie. Aktualnie toczą się rozmowy nad wprowadzeniem instytucji rozwodów notarialnych.

Uwierzytelnianie umów kupna-sprzedaży to tylko jedna z usług notarialnych. U notariusza uzyskamy też odpis aktu notarialnego, który można traktować jak oryginał. Dokument tego typu jest potrzebny na przykład w toku starania się o kredyt hipoteczny. Koszt takiego odpisu to 6 złotych za każdą stronę dokumentu plus 23% podatku VAT. W czasie wizyty u notariusza możemy też założyć księgę wieczystą, co jest niezbędnym krokiem przy zakupie mieszkania z rynku pierwotnego. Samo założenie księgi wieczystej kosztuje 100 zł, należy jednak wpisać też właścicieli nieruchomości do księgi wieczystej, a koszt ten zależy od rodzaju nieruchomości i liczby współwłaścicieli – od jednej osoby jest to koszt między 100 a 200 zł). Notariusz składa wniosek do właściwego sądu wieczystoksięgowego, a wpisu dokonuje sędzia bądź referendarz w sądzie, po sprawdzeniu czy akt został prawidłowo sporządzony, czy wniosek został prawidłowo złożony oraz czy zostały przekazane odpowiednie dokumenty. Mogą one na przykład dotyczyć zmian w prawie własności. Jeśli do księgi trzeba przy okazji wpisać hipotekę, dochodzi do tego kolejny wydatek rzędu 200 złotych oraz wynagrodzenie notariusza za ustanowienie hipoteki.

Dowiedz się więcej: Czego nie zrobi za ciebie notariusz. O roli notariusza w procesie zakupu nieruchomości

Niniejsze opracowanie ma jedynie charakter informacyjny. Jego treść nie stanowi porady prawnej, podatkowej, finansowej czy z zakresu obrotu nieruchomościami. W celu uzyskania profesjonalnego wsparcia, skonsultuj się ze specjalistą: https://www.nieruchomosci-online.pl/agenci.html

Michalina Janyszek - Specjalistka od nieruchomości z mocno humanistycznym zacięciem. Jako polonistka z wykształcenia, a z powołania poetka oraz tłumaczka, doskonale operuje słowem, co wykorzystuje do popularyzowania branżowej wiedzy.