Wystrój i wyposażenie łazienki zależy od naszego gustu, stylu życia, zasobności portfela, ale także od metrażu i układu samego pomieszczenia. Jest bowiem duża różnica między przestronnym pokojem kąpielowym a maleńką łazienką w bloku, gdzie na minimalnej przestrzeni trzeba pomieścić wszystkie niezbędne urządzenia. Jednak każda łazienka może być funkcjonalna i estetyczna.

Co na ściany i podłogę?

Na łazienkowe ściany i podłogi  najczęściej kładzie się płytki ceramiczne. Dobrze nadają się one do zabezpieczania miejsc narażonych na wilgoć, a poza tym łatwo je utrzymać w czystości. W handlu dostępny jest ogromny wybór płytek – wszystko zależy od naszej fantazji i możliwości finansowych. Jednak pewne faktury i kolory niezbyt sprawdzają się w łazienkach z powodów czysto praktycznych. Na przykład lepiej nie stosować w łazienkach płytek, które są jednocześnie matowe i jasne. Będzie na nich widać każdy brud, a zarazem trudno będzie go usunąć. Jednolite płytki w bardzo ciemnych kolorach, choć bardzo efektowne, też mogą się okazać trudne w użytkowaniu, gdyż widać na nich wszystkie zacieki, osad z mydła i wody itp. Z podobnych względów odradza się też białe fugi.

Coraz bardziej popularne są inne rozwiązania niż płytki. Ostatnio zapanowała moda na beton architektoniczny i cegłę,  które nadają pomieszczeniom surowy, industrialny charakter. Najefektowniej wyglądają one w większych wnętrzach, ale nie ma przeszkód, by znalazły się także w małej łazience – wszystko zależy od wyglądu i sposobu położenia. Wymienione materiały muszą być odpowiednio zaimpregnowane, aby były śliskie i łatwe w czyszczeniu, oraz by nie rozwijały się w nich grzyby i pleśnie.

Inną możliwością jest drewno. Do łazienki szczególnie polecane są gatunki egzotyczne odporne na wilgoć, m.in. iroko, doussie, jatobe, merbau czy wenge. Można też zdecydować się na trwałe gatunki drewna krajowego, takie jak dąb, buk czy modrzew. W tym przypadku należy jednak pamiętać o zabezpieczeniu przed wilgocią i lepiej nie kłaść ich w miejscach bezpośrednio narażonych na działanie wody. Najlepiej sprawdza się drewno lite z jak najmniejszą liczbą łączeń.

Malowanie łazienki farbą może niektórym jeszcze kojarzyć się z czasami PRL-u, gdy płytki ceramiczne były trudno dostępne, więc w wielu łazienkach straszyły olejne lamperie w nieciekawych kolorach, bo tylko takie farby były dostępne. Jednak współczesne łazienki wcale nie muszą tak wyglądać. Można kupić nowoczesne farby w ogromnym wyborze barw, specjalnie przeznaczone do pomieszczeń wilgotnych, zawierające składniki chroniące przed pleśnią i grzybami.

Panele szklane, ostatnio dość często spotykane w kuchniach, można także z powodzeniem stosować w łazienkach. Tafle są zwykle zabezpieczone warstwą polipropylenu, która chroni przed wilgocią i porysowaniem; mogą też być pokryte powłoką antybakteryjną. Są one łatwe w czyszczeniu, gdyż powierzchnia jest jednolita, bez fug i zakamarków.

Rozmieszczenie urządzeń

Musimy zwrócić uwagę na rozmieszczenie pionów kanalizacyjnych. Ze względu na konieczność zachowania odpowiedniego spadku rur odpływowych, miska WC nie może się znajdować dalej niż 1 m od pionu, a inne urządzenia – dalej niż 3 m. Jeśli odległość jest większa, muszą one być umieszczone na podwyższeniu.

Należy również zaplanować odpowiednie odległości między urządzeniami. Jest to konieczne ze względów bezpieczeństwa i wygody – by np. po wyjściu z wanny nie wpadać wprost na pralkę czy umywalkę, a w czasie mycia zębów nie uderzać łokciem o szafkę. Przyjmuje się, że wolna przestrzeń przed umywalką powinna wynosić nie mniej niż 100x70 cm. Należy też uwzględnić 20-30 cm odstępu między bokiem umywalki a najbliższym wyższym sprzętem (szafką, ścianą kabiny prysznicowej itp.), by była zapewniona wystarczająca swoboda ruchów. Przed miską ustępową powinna być przestrzeń co najmniej 80x60 cm, natomiast między jej bokiem a ścianą, szafką itp. powinno być co najmniej 20 cm. Przy dłuższym boku wanny należy przewidzieć wolną przestrzeń 100x70 cm. Natomiast przed wyjściem z kabiny prysznicowej powinno być wolne 80x90 cm. Pralka ładowana od przodu wymaga co najmniej 90x90 cm przed drzwiczkami.

Wanna, prysznic, a może dwa w jednym?

Zarówno wanny, jak i kabiny prysznicowe mają swoich zagorzałych zwolenników i przeciwników. Wiele tu zależy od osobistych preferencji i stylu życia.

Prysznic jest najczęściej wybierany przez osoby żyjące szybko, które nie mają czasu i ochoty na wylegiwanie się w wannie. Zdarzają się też łazienki tak małe, że nie zmieści się w nich nawet najmniejsza wanna, więc prysznic jest jedynym dostępnym rozwiązaniem. Często pojawia się też argument mniejszego zużycia wody – choć oczywiście zależy, jak korzystamy z prysznica i ile czasu pod nim spędzamy.

Miłośnicy wanny twierdzą, że nic tak nie relaksuje jak długa, ciepła kąpiel. Wanna umożliwia także kąpiele lecznicze i zabiegi pielęgnacyjne, dzięki czemu możemy zorganizować domowe spa we własnej łazience. Łatwiej jest też wykąpać w niej małe dzieci. Jednak w wannie spędza się zwykle więcej czasu i zużywa więcej wody.

Jeśli nie mamy wyraźnych preferencji ani miejsca w łazience na oba urządzenia, można znaleźć wyjście kompromisowe (choć nie do zastosowania w łazienkach naprawdę mikroskopijnych). Jest to rozwiązanie typu 2 w 1. Nad wanną można umieścić parawan (szklany, z tworzywa sztucznego lub z materiału) oraz deszczownicę. Bardziej wygodna, ale i droższa jest wanno-kabina, w której część prysznicowa ma przeszklone drzwiczki, które w czasie kąpieli są zamknięte. Wysokość do pokonania przy wchodzeniu jest tu znacznie mniejsza niż w przypadku wanny z parawanem, co ma znaczenie dla osób starszych i niepełnosprawnych. Inną możliwością jest wysoki brodzik, który może dzieciom zastąpić wannę, choć nie zapewni porównywalnego komfortu kąpieli dorosłym.

Wybór wanny

Jeśli chodzi o kształt wanien i sposób ich montażu, mamy do wyboru kilka możliwości. Tradycyjne wanny prostokątne najlepiej nadają się do prostych, niewielkich pomieszczeń o typowym kształcie. Łatwo też je obudować płytkami.

Wanny asymetryczne dobrze sprawdzają się w łazienkach małych i nietypowych, gdzie np. trzeba zagospodarować ciasny kąt. Jednak mogą być trudniejsze do utrzymania w czystości ze względu na specyficzny kształt.

Wanny wolnostojące są bardzo efektowne i coraz bardziej modne. Polecane są jednak do łazienek o sporym metrażu (a właściwie pokoi kąpielowych), gdyż zajmują dużo miejsca i muszą być odpowiednio wyeksponowane.

Jeszcze więcej miejsca wymagają wanny wbudowane w podłogę. Są to właściwie minibaseny, które muszą mieć odpowiednią ilość przestrzeni wokół, a także wymagają odpowiedniej konstrukcji stropu. Montuje się je więc głównie na najniższej kondygnacji. Dlatego taka wanna nadaje się właściwie tylko do domu jednorodzinnego, a jej montaż trzeba zaplanować już na etapie budowy.

Wanny mogą też być wykonane z rozmaitych tworzyw różniących się właściwościami użytkowymi. Wanny akrylowe dają praktycznie nieograniczone możliwości jeśli chodzi o kształty. Mogą być wyprofilowane, mieć stopnie i zagłówki. Są też dostępne w bardzo szerokim zakresie cenowym. Akryl jest lekki i łatwo się nagrzewa, więc woda w takiej wannie nie ochładza się tak szybko jak np. w stalowej. Jednak powłoka akrylu może być podatna na zarysowania i odbarwienia. Dlatego ważne jest, by nie używać agresywnych środków czyszczących z ostrymi drobinkami ścierającymi. Istniejące zarysowania można zlikwidować za pomocą papieru ściernego i pasty polerskiej lub płynnego akrylu.

Tradycyjne wanny stalowe pokryte emalią są nadal popularne i mają dość niskie ceny. Są też łatwe do utrzymania w czystości. Ich wadą jest szybkie ochładzanie się wody, a także hałas podczas jej nalewania, co może być sporym mankamentem zwłaszcza w bloku. Niegdyś problemem było łatwe odpryskiwanie emalii i jej matowienie pod wpływem środków czyszczących. Emalia taka z czasem stawała się coraz trudniejsza do umycia i coraz mniej estetyczna, gdyż brud wnikał w mikrouszkodzenia. Na szczęście obecnie stosuje się nowoczesne, trwałe emalie, odporne na uszkodzenia i działanie środków chemicznych.

Wanny żeliwne są bardzo ciężkie, więc trudne w transporcie i montażu. Jednak są też najbardziej trwałe i odporne na wszelkie uszkodzenia. Są zimne w dotyku, ale gdy się nagrzeją, długo utrzymują temperaturę wody.

Wybór kabiny prysznicowej i brodzika

Wielkość i kształt kabiny prysznicowej zależy od rozmieszczenia pozostałych urządzeń w łazience. Jednak kabina nie powinna być mniejsza niż 80x80 cm, a optymalna wielkość to 90x90 cm.

Pod względem kształtu kabiny można podzielić na kwadratowe, prostokątne, pięciokątne, półokrągłe i owalne. Jeśli chodzi o miejsce zamontowania w łazience, najczęściej spotyka się kabiny narożne, które dobrze sprawdzają się w małych łazienkach. Są one dość łatwe w montażu i w utrzymaniu czystości. Kabina wolnostojąca to rozwiązanie dla raczej większych łazienek.

Mamy też kilka możliwości, jeśli chodzi o sposób otwierania drzwi. Kabina z drzwiami przesuwnymi wymaga mniej miejsca (nie trzeba planować dodatkowej przestrzeni na drzwi), ale jest trudniejsza w montażu i trudniej ją utrzymać w czystości. Kabina z drzwiami otwieranymi wymaga dodatkowej przestrzeni, ale jest mniej awaryjna i nie wymaga stosowania profili, przez co ma lżejszy wygląd. Ostatnio coraz częściej spotyka się też kabiny walk-in – bez drzwi, ze ścianami bocznymi w postaci tafli.

Ścianki kabiny mogą być wykonane ze szkła hartowanego lub z tworzywa sztucznego. Ścianki z tworzywa są tańsze i lżejsze, ale mniej trwałe. Szkło hartowane jest bardziej odporne na zarysowania i uderzenia.

Brodziki mogą być wykonane z akrylu, stali emaliowanej, ceramiki, kamienia lub tworzywa kompozytowego. Akryl jest lekki i ciepły w dotyku, nie ochładza wody, ale może żółknąć i się rysować. Stal pokryta nowoczesną emalią jest trwała, ale chłodna. Brodziki ceramiczne, kamienne i konglomeratowe są bardzo trwałe i odporne, ale kosztowne.

Modne i estetyczne są kabiny bezbrodzikowe z odpływem liniowym. Ściany kabiny składają się zwykle z dużych tafli szkła, często bez ram lub tylko z ramą zewnętrzną. Kabiny takie wyglądają lekko i nowocześnie. Są też łatwe w czyszczeniu ze względu na brak zakamarków. Jednak odpływ musi być odpowiednio wyprofilowany, by uniknąć zalewania podłogi.

Umywalki

Umywalka powinna mieć szerokość co najmniej 50-60 cm plus co najmniej po 5 cm przestrzeni po obu stronach, by można było z niej komfortowo korzystać. W handlu spotyka się i mniejsze, lecz nadają się one raczej tylko do toalet. Do małej łazienki lepiej wybrać umywalkę z wąskim rantem, ale pojemną miską.

Jeśli mamy dużą rodzinę i wystarczającą ilość miejsca w łazience, można rozważyć montaż umywalki podwójnej albo dwóch osobnych. Dzięki temu uda się nieco rozładować kolejki do łazienki. Trzeba jednak dysponować przestrzenią co najmniej 140 cm.

Umywalki nablatowe montuje się zwykle na szafkach, w których można schować kosmetyki i środki czystości. Jeśli decydujemy się na umywalkę wiszącą lub stojącą, miejsce na wspomniane przedmioty trzeba zaplanować gdzie indziej – np. w wiszącej szafce z lustrem lub na półkach znajdujących się obok. Jeśli chodzi o umywalki meblowe, można je nieraz kupić wraz z pasującymi do nich zestawami mebli łazienkowych.

Jeśli chodzi o materiał, najpowszechniejsze są umywalki ceramiczne. Są one trwałe i łatwe w czyszczeniu, lecz nieodporne na uderzenia. Tradycyjnie kojarzą się z gładką bielą, lecz obecnie są wytwarzane w różnych kolorach i wzorach. Akrylowe są lekkie, ale mogą się odkształcać. Umywalki z hartowanego szkła mają ciekawe kształty i kolory, wyglądają lekko i nowocześnie. Jednak wszelkie zabrudzenia i zacieki są na nich dość widoczne. Umywalki kamienne i konglomeratowe, podobnie jak brodziki prysznicowe, są najtrwalsze ze wszystkich wymienionych, ale też należą do najdroższych. Bardzo oryginalnie wyglądają umywalki drewniane. Impregnuje się je w taki sposób, że są trwałe i odporne na długotrwałe działanie wody.

Baterie umywalkowe i nawannowe

Niegdyś dostępne były tylko baterie z dwoma pokrętłami – osobno do wody ciepłej i zimnej. Obecnie coraz częściej spotyka się baterie z jednym uchwytem, za pomocą którego można regulować zarówno siłę strumienia, jak i temperaturę wody.

Jeśli chodzi o sposób przymocowania, baterie mogą być sztorcowe – mocowane wprost na urządzeniach sanitarnych, najczęściej umywalkowe. Baterie naścienne podłącza się wprost do instalacji wodnej i są to najczęściej baterie wannowe i prysznicowe. Spotyka się też modele ustawiane przy wannie i montowane do podłogi. Wybór nieraz zależy od istniejącej instalacji.

Baterie termostatyczne umożliwiają kontrolę temperatury wody. Można ustawić termostat na najbardziej dla nas komfortową temperaturę, by przy każdym korzystaniu nie regulować jej na nowo. Baterie takie zapewniają też ochronę przed oparzeniami. Jest to istotne, jeśli w domu są małe dzieci lub osoby starsze. Niektóre baterie mają funkcję ograniczenia temperatury wody (blokada). Spotyka się też baterie o specjalnej budowie korpusu, który pozostaje chłodny nawet przy korzystaniu z gorącej wody.

Nie bez znaczenia jest także oszczędność wody. Perlator jest rozwiązaniem znanym od dawna. Jest to nakładka na kran lub głowicę prysznica, która rozprasza strumień wody, przez co wydaje się on większy. Umożliwia to zmniejszenie jej zużycia o 15 do 60 proc. w zależności od konstrukcji i modelu. Nowoczesne baterie mają też ograniczniki przepływu i reduktory ciśnienia.

Sedesy i spłuczki

Obecnie dość często spotyka się sedesy podwieszane. Są one estetyczne – tym bardziej, że zarówno spłuczka, jak i rura kanalizacyjna jest ukryta. Dobrze sprawdzają się w małych łazienkach, gdyż zajmują mniej miejsca niż tradycyjne, a wolna podłoga pod nimi stwarza wrażenie większej ilości przestrzeni. Ich główną wadą jest wciąż dość wysoka cena poszczególnych elementów. Nie są też łatwe w montażu.

Sedesy kompaktowe są nadal powszechnie stosowane. W tej kategorii mamy do wyboru modele na każdą kieszeń. Sedesy takie są dość łatwe w montażu i naprawie. Ich wadą jest trudniejsze utrzymanie podłogi w czystości. Zdarza się też, że rura kanalizacyjna jest widoczna, co nie wygląda zbyt estetycznie.

Spłuczki mogą być natynkowe lub podtynkowe. Spłuczki natynkowe są widoczne i zajmują miejsce w łazience. Jednak ich zaletą jest łatwy dostęp, a co za tym idzie, łatwość naprawiania. Z kolei spłuczki podtynkowe są ukryte w ścianie, więc nie wpływają na wygląd pomieszczenia. Pewnym problemem może tu być trudny dostęp – w razie awarii trzeba wezwać fachowca.

Magdalena Krukowska - Od 2016 r. związana z portalem Nieruchomosci-online.pl. Należy do zespołu redakcyjnego bloga Nieruchomosci-online.pl, gdzie współtworzy strategię contentową, odpowiada za dobór treści, zajmuje się tworzeniem i optymalizacją publikacji, a także kontaktami z autorami i ekspertami ds. nieruchomości. W przeszłości prowadziła szkolenia z j. angielskiego.